Washington Post opisuje historię więzienia CIA w Polsce. Na początku 2003 roku dwaj oficerowie CIA przybyli do ambasady USA w w Warszawie, żeby odebrać ogromne kartonowe pudła. W nich miało się znajdować 15 milionów dolarów, które drogą dyplomatyczną dotarły z Niemiec…
Zapakowali je do samochodu i udali się do siedziby polskiego wywiadu. Spotkali tam Andrzeja Derlatkę ( od 2002 pracownik Agencji Wywiadu, był zastępcą szefa Agencji w latach 2002-2005, a od maja do sierpnia 2004 pełnił obowiązki szefa Agencji Wywiadu – red.) oraz jego dwóch współpracowników.
Amerykanie i Polacy podpisali, która gwarantowała tym pierwszym korzystanie z tajnego więzienia, w którym więźniowie (członkowie al-Qaedy) mieli być przesłuchiwani. Jako lokalizację wyznaczono Mazury.
„Washington Post” podkreśla, że więzienie w Polsce należało do najwazniejszych tego typu miejsc wykorzystywanych przez CIA. Trafił tam m.in. Khalid Sheik Mohammed. Na terenie Europy więzienie w Polsce miało być jednym (i pierwszym) z trzech.
Gazeta podkreśla, że cały proces tworzenia więzień jest objęty przez rząd USA tajemnicą państwową. Ale coraz więcej faktów wychodzi na światło dzienne…
Przełomowym dokumentem może okazać się raport (6000 stron) opracowany przez Komisję do Spraw Wywiadu amerykańskiego Senatu.
„Washingtom Post” przypomina, że w grudniu Europejski Trybunał Praw Człowieka wysłuchał skargi na Polskę ws. domniemanych tajnych więzień CIA w Polsce. Złożyli je Palestyńczyk i Saudyjczyk, którzy twierdzą, że CIA przetrzymywała ich i torturowała w Polsce. Polska chce odrzucenia skarg.
– W obliczu tego, że Polska i USA podejmują działania, które mają na celu ukrycie pogwałcenia praw człowieka, Europejski Trybunał Praw Człowieka ma okazję przerwać tę zmowę milczenia – deklarował Amrit Singh, adwokat jednego z przetrzymywanych w Polsce.
Amerykańska gazeta podkreśla, że Andrzej Derlatka nie odpowiedział na pytania wysłane mu przez pismo.
„Washington Post” podaje jeszcze kilka szczegółów związanych z więzieniem CIA. Budynek więzienia należał do Agencji Wywiadu w Starych Kiejkutach, a CIA miało przeznaczyć 300 tys. dolarów na wyposażenie miejsca w kamery.
Więzienie nie było duże. Dwupiętrowa willa mogła pomieścić zaledwie garstkę przetrzymywanych.
Jeden z pracowników wywiadu wspomina, że „warunki były rzeczywiście spartańskie”.
Nashiri i Abu Zubaida mieli trafić do Polski 5 grudnia 2002 – cała operacja nosiła kryptnim „Quartz”.
Amerykanie dzięki temu mogli zamknąć podobne więzienie na terenie Tajlandii.
Nad polskim więzieniem czuwał Mike Sealy, nazywany „menedżerem programu”. Wobec więźniów stosowano następujące tortury: policzkowanie, pozbawienie snu oraz „waterboarding”, czyli oblewanie zamaskowanej twarzy przetrzymywanego wodą, co powoduje wrażenie u przetrzymywanego, że ten się topi. Pozorowano także egzekucję więźnia.
Na terenie Polski przebywało więcej niż 6 oficerów CIA, którzy mieli zabezpieczać miejsce. Przedstawiciele polskiej strony mogli odwiedzać miejsce, ale nie mieli wstępu do obszaru, gdzie byli przetrzymywani więźniowie.
Ostatecznie we wrześniu 2003 roku więźniwoei zostali rozesłani do innych miejsc – do Rumunii, Maroko, a później na Litwę. Maroko otrzymało 20 milionów dolarów na budowę więzienia, które nigdy zresztą nie zostało wykorzystane.
Już w 2005 roku Human Rights Watch alarmowało, że m.in. na terenie Polski istniało więzienie. Ale politycy, w tym polscy, zawsze temu zaprzeczali.
(60)
