Mauzoleum ku czci Armii Czerwonej powstało w 1945 roku w samym centrum wielkopolskiej Trzcianki. Po latach walki o pozbycie się reliktu sowieckiej okupacji Polski, budynek został wyburzony.
Przez wiele lat kwestionowano potrzebę pozbycia się mauzoleum, podnosząc sprawę rzekomej obecności szczątków sowieckich żołnierzy w podziemiach. Strona rosyjska oprotestowywała każdy projekt mający na celu likwidację mauzoleum. Ostatecznie argument okazał się bezzasadny – archeologiczne badania wykazały, że nie znajdują się tam ludzkie szczątki i do pracy mógł wkroczyć… ciężki sprzęt.
Wyburzenie nastąpiło jakby z zaskoczenia. Przyjechały dwie koparki. Jedna czekała w odwodzie, druga przystąpiła do pracy
– mówił Adam Bogrycewicz, lokalny działacz PiS-u portalowi Niezalezna.pl.
Rosyjska ambasada w Warszawie wyraziła „stanowczy protest”:
Niejednokrotnie oficjalnie wskazywaliśmy stronie polskiej na to, że takie działania zaprzeczałyby rosyjsko-polskiej umowie międzyrządowej z 1994 roku o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji […] nie przedstawiła poważnych argumentów na rzecz likwidacji lub przeniesienia tego memoriału
– napisano.
Rozbiórkę wykonano na mocy ustawy dekomunizacyjnej. Decyzję o niej zatwierdzili radni z Trzcianki. Plac Pocztowy, na którym znajdowało się mauzoleum, przejdzie rewitalizację.
(849)
