Janusz Tykocki, 13 kwietnia 1940 r. został deportowany z matką Heleną i bratem Bohdanem do obwodu pawłodarskiego w Kazachskiej SRR. W 1942 r. wstąpił do armii Andersa, a podróż do miejsca formowania opisał w liście z dnia 16 marca 1942 r.
—
„16 III 1942., Droga Mamusiu (…) W Pawłodarze dostaliśmy 35 rubli i 800 gram chleba. Chleb starczył na dzień, a pieniądze na dwa dni i to chodziło się głodnym jak pies. (…) Jechało się dobrze, jechaliśmy 22 godziny, ale za to w Tatarce już cierpieliśmy. Ludzi na dworcu było około 800, spać nie było gdzie, całą noc stałem na dworze, bo nawet nie było miejsca na stacji (…) Sprzedawali tam ‚lepionki’ z zebranych kartofli, a jedna ‚lepionka’ to średni kartofel, para kosztuje 1 rub. Chleba nie można było dostać. [Stamtąd] jechaliśmy w pociągach towarowych, ze sobą nie miałem ni kruszyny chleba. Dał mi jeden chłopak 2 ‚lepionki’, uczył on się razem ze mną w szkole (…)”
—
Tydzień później rozpoczął się pierwszy etap ewakuacji Armii Polskiej ze Związku Sowieckiego. Do listopada 1942 r. wysłano do Iranu ponad 115 tys. osób, w tym około 78,5 tys. żołnierzy oraz 37 tys. cywilów. Wśród ewakuowanych było niemal 18 tys. dzieci.
—
List Janusza Tykockiego do matki zesłanki
Dar Pana Bohdana Tykockiego dla Muzeum Pamięci Sybiru
(89)
