Dom rodzinny Wojciecha Kilara znajdował się we Lwowie przy ulicy Leona Sapiehy 59. Kilar urodził się w 1932. Jego beztroskie dzieciństwo zakłócił wybuch II wojny światowej i lata okupacji – najpierw sowieckiej, potem niemieckiej.
Najistotniejszym wydarzeniem, który kompozytor zapamiętał był fakt, że jego ojciec został powołany do wojska i zniknął z domu na kilka miesięcy.
Po zaciętych walkach i wkroczeniu Armii Czerwonej do Lwowa, Jan Franciszek wrócił do domu. Rozpoczęło się wówczas trudne codzienne życie pod okupacją sowiecką – rabunki, usuwanie z mieszkań, aresztowania, wywózki, kilometrowe kolejki m.in. po artykuły spożywcze. Dzieci nieregularnie uczęszczały do szkoły, a poza tym uczyły się nawet w 100-osobowych klasach. Lęk przed kolejną bitwą Rosjan i Niemców o Lwów był na tyle silny, że wczesnym latem 1944 r. Jan Kilar wysłał żonę i syna do znajomych w Krośnie.
Lwów w czasach II Rzeczpospolitej przeżywał swój „czwarty rozkwit” (po epoce Jagiellonów, złotym wieku na przełomie renesansu i baroku, po latach galicyjskiej autonomii). Był ośrodkiem nauki i kultury o najwyższej randze, dał Polsce plejadę wybitnych specjalistów, pisarzy, artystów, wojskowych, publicystów, prawników, lekarzy. Emanował polskością – ulica, przy której urodził się Wojciech Kilar, nosiła nazwę Leona Sapiehy.
Leon Sapieha to polski książę, marszałek sejmu galicyjskiego, jeden z dowódców powstania listopadowego, oznaczony Orderem Virtuti Militari (1831), założyciel szkoły (późniejszej Akademii Rolniczej) w Dublanach, członek dziedziczny austriackiej Izby Panów, polski polityk i działacz gospodarczy w Galicji, wielki zwolennik pracy organicznej. Był synem Aleksandra Antoniego Sapiehy i Anny z Zamoyskich Sapiehy. Ojciec Adama Stanisława (ojca kardynała Adama Stefana). Był honorowym obywatelem miasta Lwowa.
Ulica, przy której urodził się Wojciech Kilar, w latach 1840-1866 funkcjonowała jako Nowy Świat, w 1886 r. nazwano ją imieniem Leona Sapiehy (zmarłego w 1879 r.). Zaczynała się niemal w miejscu, gdzie w 1867 r. zbudowany został pałac Sapiehów (ul. Kopernika 40). Ulica została wyłożona brukiem – kostkami z andezytu, pochodzącego z okolic Mukaczewa, gdzie znajdowało się dużo kamieniołomów. W 1894 r. położone zostały tory tramwajowe; wraz z wprowadzeniem oświetlenia elektrycznego, na ulicach pojawiły się latarnie (w 1914 r. miasto oświetlało 80 latarni elektrycznych). W latach 1874-1877 na parceli należącej do rodziny Fredrów (ul. Nowy Świat 12) na koszt państwa zbudowano monumentalny budynek Szkoły Politechnicznej (według projektu profesora tej uczelni, architekta Juliana Oktawiana Zacharewicza). Po prawej, w oddali, widnieje kościół Św. Marii Magdaleny (XVIII w.), dominujący nad okolicą.
[quote]Ale obecnie ta sama ulica nosi nazwę Stepana Bandery, który ponosi odpowiedzialność za wymordowanie co najmniej 100 tys. Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Obecnie na ulicy jego imienia upamiętniają jego czyny spadkobiercy tradycji UPA. Poniższe zdjęcia zostały wykonane m.in. właśnie na dawnej ulicy Leon Sapiehy oraz przy pomniku Stepana Badery, który znajduje się na placu Kropiwnickiego we Lwowie, w pobliżu kościoła św. Elżbiety[/quote]
Dlaczego dokonano zmian nazw ulic? Jak przyznał doradca Rady Miejskiej Lwowa w wywiadzie z gazetą „Postup” nr 51 z marca 2005 r.:
[quote]Pragnęliśmy dojść do najdawniejszej nazwy, jeśli nie była ona sprzeczna z duchem historycznym Lwowa. Nie zwracaliśmy [autentycznych nazw – aut.] ulic Sapiehy czy Potockiego… Była we Lwowie ul. Sienkiewicza, ale nie mogliśmy pozostawić takiej nazwy, gdyż utwory tego pisarza były bardzo tendencyjne i wrogie w stosunku do ukraińskiego ruchu wyzwoleńczego[/quote]
W podobny sposób we Lwowie w ciągu 3 lat, zaczynając od 1991 r., zmieniono 550 nazw ulic.
(614)
