Sowieci i Niemcy o oddziale „Łupaszki”. „Walka przeciwko naszym siłom na zupełnie inną skalę…”

Na zdjęciu powyżej: żołnierze V Wileńskiej Brygady AK. Stoją od lewej: ppor. Henryk Wieliczko „Lufa”, por. Marian Pluciński”Mścisław”, mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, NN, por. Zdzisław Badocha „Żelazny”

Niemcy o oddziale ‚Łupaszki”:

„Zdyscyplinowane i gruntownie wyszkolone bandy o stosunkowo wysokim morale bojowym przedstawiają zdecydowanie większe zagrożenie niż sowieckie bandy, ponieważ dzięki wsparciu, jakie uzyskują od ludności, fanatycznej woli i temperamentowi, w powiązaniu z wysokim poziomem inteligencji, prowadzić będą walkę przeciwko naszym siłom na zupełnie inną skalę niż potrafią to czynić bandy sowieckie na tym obszarze.”

[Dowódca Wehrmachtu na Białorusi, Ia, Notatki na potrzeby narady z 5.05.1944 przy Grupie Armii „Środek“, cyt. za: Bernhard Chiari, Kriegslist oder Bündnis mit dem Feind? Deutsch-polnische Kontakte 1943 / 44, in: Chiari, Heimatarmee, s. 497-527, tu k. 513.]

Sowieci o oddziale „Łupaszki’:

„Polscy partyzanci cieszą się wysokim uznaniem ze strony ludności zachodnich rejonów obwodu wilejskiego. Dlatego musimy z całą surowością zmienić nasze zachowanie wobec miejscowej ludności i zdecydowanie ukrócić akty pijaństwa i grabieży wśród części naszych partyzantów. […] Wobec legionistów oraz ich dowódców należy prowadzić na zewnątrz przyjazną politykę. Jednocześnie trzeba przygotować taki cios wymierzony w Polaków, który nie tylko rozpędzi ich uzbrojone siły, ale także zlikwiduje fundamenty głęboko zakonspirowanych struktur podziemnych. Należy pamiętać o nauczce z ‘Naroczy’, gdzie jedynie ‘przestraszono’ białopolaków, a ich organizacja pozostała nienaruszona.”

[NARB, f. 4p, op. 33a, d. 487. Raport na temat rozmów z przedstawicielami „tzw. polskich partyzantów”, Manochin, 22.12.1943, k.. 69-73; opublikowany w: Studia Podlaskie tom 4 (1996), s. 266-271.]

Powyższe cytaty pochodzą z książki Bogdana Musiała „Sowieccy partyzanci. Mity i rzeczywistość”, wyd. ZYSK i S-KA