Ostatnie wydarzenia na Ukrainie muszą napawać niepokojem. Kraj ten stanął być może na krawędzi wojny domowej, której skutków nie da się w tej chwili jeszcze przewidzieć, ale można powiedzieć, że mogą one być dalekosiężne nie tylko dla Ukrainy, lecz także dla nas, Polaków, Europy, Rosji i euroatlantyckiej wspólnoty.
Nieraz tak bywało w dziejach, że politycy nie wiadomo z jakiego powodu i pod wpływem jakiego impulsu otwierali puszkę Pandory lub niczym uczniowie czarnoksiężnika uruchamiali procesy, nad którymi nie byli w stanie zapanować i które obracały się na ich zgubę i zgubę narodów, którym przewodzili. Sławetny pakt Ribbentrop-Mołotow i cena, jaką za niego zapłacili także Niemcy i Rosjanie, jest tego najlepszym dowodem.
Podobnie ma się sprawa z Ukrainą i jej próbą akcesji do Unii Europejskiej. Słuszne i niezbywalne prawo każdego narodu do decydowania o własnym losie i swoim miejscu w rodzinie narodów zostało, prawem kaduka, oprotestowane przez stronę trzecią, która ponadto zagroziła dotkliwymi sankcjami gospodarczymi w wypadku niepodporządkowania się jej woli. Ta uzurpacja do decydowania o cudzym losie została milcząco przyjęta przez UE i USA. Naturalnie, uzurpator traktuje to jako zachętę do dalszych działań.
Rozbiór po rosyjsku
23 stycznia 2014 roku rosyjska gazeta internetowa „Wzgliad” opublikowała rozważania Piotra Akopowa zatytułowane: „Jak odzyskać Kijów”. Autor stwierdza, że wydarzenia rozgrywające się na Ukrainie dają Moskwie szanse na „ponowne zjednoczenie” wielkiego rosyjskiego państwa. Podstawą wyjściową jego rozważań były trzy scenariusze rozwoju sytuacji politycznej u naszego wschodniego sąsiada.
Scenariusz pierwszy zakładał system „dwuwładzy” między rządem a opozycją, między Janukowyczem a Kliczką. Wariant drugi przewidywał stłumienie siłą protestów na Majdanie i zwycięstwo obozu obecnej władzy. Wariant trzeci, przeciwnie, przewidywał zwycięstwo opozycji.
[quote]Jednak każdy z tych wariantów, według przewidywań rosyjskiego autora, niósł ze sobą dekompozycję terytorialną państwa ukraińskiego, jego podział na część południowo-wschodnią (Donbas, Krym), centralną (Kijowszczyzna) i zachodnią (Galicja). Zadaniem Moskwy powinno być, według Akopowa, dążenie do tego, żeby „zebrać” jak najwięcej „ruskich ziem” głównie dlatego, żeby maksymalnie pomniejszyć rozmiary ewentualnego państwa zachodnio-ukraińskiego, albowiem w jego postaci Rosja „będzie miała drugą Polskę, choćby i maleńką”.[/quote]
Słowa „druga Polska” zostały w tych rozważaniach użyte jako synonim odwiecznych problemów geopolitycznych stwarzanych przez Polskę Rosji i rosyjskim planom ekspansji. Dla autora nie ulega bowiem wątpliwości, że państwo na zachodniej Ukrainie będzie pod wpływami Niemiec. Najlepszy z punktu widzenia Moskwy wariant reintegracji z całą Ukrainą jest już – jego zdaniem – mało prawdopodobny. Z rozważań tych wynika jednak, że realizacja planów Moskwy wobec Ukrainy musi zawierać, choćby milczące, porozumienie z Berlinem.
Myśli o rozbiorze Ukrainy nie są nowością w rozważaniach rosyjskich. Pojawienie się w latach 90. suwerennego państwa ukraińskiego zostało przyjęte z zaskoczeniem, niechęcią przechodzącą we wrogość nawet w kręgach rosyjskich intelektualistów. Namiętne poetyckie weto wobec niepodległości Ukrainy zgłosił noblista Josif Brodskij. Współczesny geopolityk rosyjski Aleksander Dugin w książce-podręczniku dla słuchaczy rosyjskiej Akademii Sztabu Generalnego pisał, że
[quote]Ukraina jako państwo nie ma żadnego geopolitycznego sensu… dalsze istnienie unitarnej Ukrainy jest rzeczą niedopuszczalną”.[/quote]
Podobną myśl zaserwował swego czasu Władimir Putin prezydentowi George’owi Bushowi.
W Moskwie powróciła do łask stara, XIX-wieczna teza o „trójjedynym narodzie rosyjskim” występującym w trzech postaciach: wielkoruskiej, małoruskiej (ukraińskiej) i białoruskiej. We wrześniu 2013 roku prezydent Putin oświadczył, że Rosjanie i Ukraińcy są jednym narodem i ich przeznaczeniem jest wspólne państwo. Na początku tego roku padła propozycja, żeby 18 stycznia, dzień podpisania tzw. ugody perejasławskiej (1654 rok), ustanowić świętem jedności narodów Rosji, Ukrainy i Białorusi.
Aleksander Dugin dzieli Ukrainę na cztery części: pierwszą – wschodnią, na wschód od Dniepru, którą traktuje jako część Rosji; drugą – środkową, z Kijowem, którą określa jako Małorosję, trzecią – Krym, czwartą – Ukrainę Zachodnią, o której pisze, że ciąży do Niemiec.
Doniesienia z Krymu mogą być traktowane jako początek terytorialnej dekompozycji unitarnego państwa ukraińskiego. Jak podały rosyjskie media, 19 lutego działająca na Krymie Rosyjska Wspólnota Sewastopola zwróciła się do prezydenta Putina i rosyjskiego ministra obrony Siergieja Szojgu, żeby wzięli w obronę rosyjską ludność Krymu. Tego samego dnia prezydium Rady Najwyższej Krymu stwierdziło w piśmie do Wiktora Janukowycza, że na Ukrainie toczy się już wojna domowa, w obliczu której władze Krymu nie wykluczają ogłoszenia mobilizacji. Wspomniany na wstępie Piotr Akopow uważał niemal za pewnik, że na Ukrainie prędzej czy później pojawią się wojska rosyjskie, oczywiście w charakterze „sił pokojowych”.
Powtórka wariantu jugosłowiańskiego
[quote]Niemiecka strona internetowa German-Foreign-Policy.com, zasłużona w tropieniu przejawów imperializmu we współczesnej polityce zagranicznej Niemiec, zamieściła 31 stycznia ciekawą analizę stanowiącą porównanie między rozwojem sytuacji w Jugosławii na początku lat 90. XX wieku i współczesną sytuacją na Ukrainie. W celu demontażu Jugosławii Berlin posłużył się środowiskami pronazistowskich kolaborantów z czasów II wojny światowej, chorwackich ustaszów. Operacja została zapoczątkowana już w latach 80. XX wieku. W rozbicie Jugosławii zaangażowane były niemieckie siły specjalne, dyplomacja, pieniądze i dostawy broni.[/quote]
Jak skrupulatnie trzymano się realiów z czasów II wojny światowej, może świadczyć fakt, że po uzyskaniu niepodległości przez Chorwację BND (Bundesnachrichtendienst) doprowadziło do wyeliminowania z chorwackich służb specjalnych tych oficerów, którzy w czasie II wojny światowej walczyli przeciwko III Rzeszy. Na inny jeszcze fakt zwraca uwagę niemiecki autor Matthias Kuentzel. Według niego, kadra przywódcza Wyzwoleńczej Armii Kosowa (UCK), łącznie z jej założycielem Ademem Jasharim rekrutowała się spośród synów bądź wnuków dawnych członków albańskiej dywizji SS Skanderbeg. A secesja Kosowa była gwoździem do trumny państwowości Słowian południowych.
W wypadku Ukrainy daje się zauważyć podobny sposób postępowania. Aktywizują się siły ekstremistyczne takie jak Prawy Sektor czy partia Swoboda. Ta ostatnia ostentacyjnie nawiązuje do Stepana Bandery, pronazistowskiego kolaboranta z czasów II wojny światowej i współautora ludobójczego programu OUN-UPA z czasów wojny. Lider Swobody Ołeh Tiahnybok 1 stycznia tego roku poprowadził „marsz pamięci” ku czci Bandery. Niemiecki portal stwierdza, że Swoboda cieszy się pośrednim i bezpośrednim wsparciem ze strony Berlina. Na razie brak informacji o wykorzystaniu i zaktywizowaniu potomków członków dawnej dywizji SS Galizien.
Jeśli sprawy potoczą się według przećwiczonego wcześniej scenariusza jugosłowiańskiego, to rychło za naszą wschodnią granicą, za Sanem, możemy doczekać się tworu quasi-państwowego na podobieństwo Kosowa, a Ukraina, jeśli nawet nie pogrąży się w otchłani wojny domowej, może zostać podzielona na kilka fasadowych jednostek administracyjnych.
[quote]Wielu obserwatorów podkreśla konsekwencję, z jaką Berlin realizuje politykę zmierzającą do ustanowienia własnej hegemonii w Europie. Od czasu ponownego zjednoczenia Niemiec doszło do rozpadu Czechosłowacji, krwawych wojen domowych na terenie Jugosławii i unicestwienia tego państwa. Obecnie na porządku dnia staje kwestia unitarnego charakteru Ukrainy. Kto będzie następny? Czy może za palącą zostanie uznana kwestia autonomii dla Górnego Śląska?[/quote]
Zaprogramowana bezczynność Warszawy
Jakiś czas temu premier Donald Tusk z tysięcy billboardów rozwieszonych na terenie całego kraju apelował: „Nie róbmy polity- ki…!”, za każdym razem podając inne tego apelu uzasadnienie. W jednym wszelako był konsekwentny, w „nierobieniu polityki”. Obszar polityki zagranicznej jest tego najbardziej wymownym dowodem. Zaprzepaszczone zostały szanse na skuteczną politykę w interesie Polski i zainteresowanych krajów, jaką stwarzało tzw. partnerstwo wschodnie. Niewolniczo uczepiona klamki Berlina ekipa Tuska – Sikorskiego nie była w stanie wypracować żadnej sensownej propozycji w kwestii ukraińskiej. Zapowiedź zainicjowania sankcji wobec Kijowa ośmieszy tę ekipę, jeśli nie wobec międzynarodowej opinii publicznej, to wobec historii. Wiadomo bowiem dobrze od początku kryzysu, że czynniki ukraińskie: zarówno ekipa Janukowycza, jak i tamtejsi oligarchowie oraz opozycja, są zakładnikami w ręku Moskwy. Jaki więc sens ma wprowadzanie sankcji wobec zakładników?
Polska dyplomacja ma jeszcze jednak szansę wyjścia z twarzą z tej kompromitującej ją sytuacji. Taką szansę może jej stworzyć choćby próba przeniesienia rozwiązania problemu ukraińskiego na szczebel ponadunijny, na szczebel wspólnoty euroatlantyckiej, a więc z udziałem Stanów Zjednoczonych.
Prof. Tadeusz Marczak, artykuł ukazał się w „Naszym Dzienniku”, Piątek, 21 lutego 2014, Nr 43 (4885)
(528)
