Artykuł Karola Zbyszewskiego „Polska bez obsłonek” opublikowany w „Prosto z Mostu” 8 sierpnia 1937 r.
Gdyby ktoś słowami napisał tyle przykrych prawd o Polsce, okrzyczano by go renegatem, pomniejszycielem ojczyzny i kłamcą, a książkę by skonfiskowano. „Mały Rocznik Statystyczny” wystawia nam cyframi ponure świadectwo. Nie można sobie wyobrazić jakbyśmy wyglądali w świetle Dużego Rocznika.
Przeciw cyfrom nikt nie śmie protestować. Nawet marszałkowie Sejmu i Senatu, co radziby słyszeć, aby Kutrzeba złożył oświadczenie, że posłowie są najpilniejszymi prenumeratorami Słownika Biograficznego. A z Małego Detektywa Statystycznego wynika, że 19 posłów i 4 senatorów ma za całe wykształcenie szkołę powszechną, a dla 15 i to było ponad siły, że szkoły średniej nie zdołało ukończyć 16 posłów i senatorów, że 31 pochodziło na wyższą uczelnię i opuściło ją, nic nie zdawszy.
Nasze Izby i tak nie reprezentują wiernie społeczeństwa, bo są zanadto wykształcone. Mamy po dawnemu prawie 6 milionów analfabetów, wyższe uczelnie na 47.200 studentów ukończyło w 1934/35 roku 6.118 osób, doktoraty zdało 148. Minister Świętosławski usprawiedliwia zapewne ten fatalny stosunek brakiem niezbędnych pomocy naukowych; mamy bowiem w kraju zaledwie 1.272 motopompy.
We wszystkim niemal co złe, szkodliwe i nieprzyjemne przodujemy światu, we wszystkim co dobre i pożyteczne wleczemy się na szarym końcu.
W przyroście ludności wyprzedzili nas tylko pracowici (w tej dziedzinie) Bułgarzy. Cóż z tego, kiedy na 10.000 ludzi w Szwecji dożywa 75 lat 4.000, w Niemczech 3.612, a w Polsce tylko 2.143. W Japonii na 10.000 mieszkańców przypada 10,5 lekarzy – rekord! Węgry – 10,3, Łotwa – 7,8, Niemcy – 7,2, Czechy – 6,4, Bułgaria – 4,4. No i w Japonii jest największa śmiertelność, bo na 1.000 ludzi ubywa rocznie 16,8. Chociaż Polska wykombinowała, że to widocznie lekarze winni i ma ich obok Finlandii najmniej, bo 3,7, to jednak śmiertelność wynosi u nas 14!
Jako gruźlicy jesteśmy bezkonkurencyjni, z 10.000 ludzi 17,6 umiera u nas na nią; w Czechach – 13,2, w Niemczech – 6,3, w Holandii – 4,52. W chorobach nagminnych, a więc niestylowych, łatwych do uniknięcia, też przodujemy – 14,2, Węgry – 13,7, Czechy – 8.5. Szwecja – 6,4, Niemcy – 5,6. Wypada u nas na 10.000 mieszkańców 20 łóżek szpitalnych, podczas gdy w Kanadzie 92, w Norwegii – 82, na Łotwie – 60, w Czechach – 50. Wyprzedziliśmy Litwę z 15.
Odżywiamy się naturalnie najgorzej. Spece od witamin orzekli, że człowiekowi zupełnie wystarczy 75 kg ziemniaków rocznie. W Polsce wypada na głowę 768 kg! w Stanach Zjednoczonych, ojczyźnie ziemniaka, 6 kg. Zato pod względem konsumpcji mięsa, kawy, herbaty, piwa, wina jesteśmy ostatni. Cukru wypada na każdego Duńczyka 50 kg rocznie, na Polaka 8.
Mycie po dawnemu uważamy za szkodliwe maniactwo. Zużywamy rocznie na głowę 1,4 kg mydła. W Laponii i tyle nie konsumują, może dlatego, że mydła tam w ogóle nie ma.
Samochodów, szos i kolei mamy oczywiście najmniej. Dochód roczny na głowę najmniejszy. Na 1.000 obywateli wypada w Ameryce 190 aparatów radiowych, w Anglii 171, w Norwegii 83, w Czechach 63, w Japonii 39, w Polsce 20. Tu jesteśmy trochę usprawiedliwieni, Polskie (z nazwy, bo w istocie żydowskie) Radio zniechęci nawet radiopajęczarzy.
1.000 mieszkańców wysyła rocznie w Australii 1.876 depesz, w Anglii -1.311, w Norwegii – 1.297, w Grecji -601, w Rumunii – 216, w Polsce -106. Wyprzedziliśmy tylko Indie i Chiny. Gdyby nie depesze z hołdem i akcesem zapewne i te kraje by nas prześcignęły, ale 12.357 straży ogniowych robi swoje.
Stany Zjednoczone mają 22.000 kin, Niemcy 5.000, Francja, Hiszpania po 3.000, Japonia 1.485, Czechy 1.250, Szwecja 1.190, Polska – 757. Ledwo co więcej od maleńkiej Austrii – 745 i Belgii – 710.
Przejdźmy jednak do tego, w czym przodujemy. A więc mamy 57.000 nieślubnych dzieci rocznie, 348 więzień, na jedną izbę wypada w Londynie 0,89 mieszkańca, w Berlinie 1,01, w Sztokholmie 1,12, w Pradze 1,44, a w Warszawie 2.06! Żydów mamy rekord -9,8%, na drugim miejscu Litwa -7,6% na trzecim Węgry – 5,1, dalej Łotwa i Rumunia – po 4,8. Reszta państw ma tak znikome ułamki, że my przy tej ilości nawet byśmy Żydów kochali. Te 9,8% to tylko Żydzi mojżeszowego wyznania, ci inni nie są już w to wliczeni, choć też mieszkają na Gęsiej i najchętniej mówią żargonem.
Pogodę mamy odpowiednią do reszty: prawie 200 dni deszczowych w roku, temperatura przeciętna 7 stopni ciepła.
Na pociechę trzeba dodać, że w Polsce mamy najmniej samobójstw na świecie. Na 10.000 zgonów w Austrii wypada 4,4 na samobójstwo, u Węgrów 3,5, w Czechach 3, we Francji 2,1, w Anglii 1,4, we Włoszech 1, a w Polsce wszystkiego – 0,9!
Czy to dowód, że nie jest u nas jednak tak źle czy też, że po prostu przyzwyczailiśmy się?
Karol Zbyszewski
za Retropress.pl
(917)
