LECH I PRZYBŁĘDA
Około połowy VI wieku źle się działo wśród Słowian zamieszkujących Kroację (dzisiejsza Chorwacja). Słowianie ci, dowodzeni przez dwóch braci, książąt Lecha i Czecha, toczyli krwawe boje, starając się wypchnąć z kraju najeźdźców. Może by się to i udało, gdyby braci nie zdradziła siostra, Wylina. Rozżaleni bracia ukatrupili wredną siostrzyczkę i wyemigrowali, a wraz z nimi wyemigrowała horda pobratymców. Maszerowano ku Północy. Na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej sielskie krajobrazy spodobały się młodszemu bratu, Czechowi, tam więc postanowił osiąść. Lech, wraz z tymi, którym nie podobał się Czech lub ów krajobraz — ruszył dalej, wciąż ku Północy. Aż zaszli między trzy jeziora (zwane dzisiaj Jelonek, Winiary i Świętokrzyskie), gdzie Lech ujrzał gniazdo białych orląt, a zmęczonym już będąc, mruknął do towarzyszy:
— Gnieźdźmy się tutaj!
Tam też się zagnieździli, budując gród przezwany Gniezdo (dzisiaj Gniezno), i „obrali sobie za herb orla także białego z otworzonym nosem, ku górze wylatującego” (P. H. Pruszcz, 1662). Oto jak dzisiejsza Wielkopolska została matecznikiem Lechitów, wkrótce zwanych Polanami, a Lech I uosobieniem orła białego. […]
Pierwszy polski monarcha władał długo i szczęśliwie, rozszerzając swe państwo wpierw ku wschodowi, następnie ku północy, i skutecznie hamował agresywność Germanów (wyzwany przez germańskiego księcia, stoczył zwycięski pojedynek i zagarnął jego włości).
Komentarz:
Gall Anonim nie słyszał o Lechu. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi dopiero z XIII wieku – z tzw. Kroniki Wielkopolskiej”. Według czeskich kronik średniowiecznych Lech był młodszym bratem Czecha, podczas gdy nasi latopisowie twierdzą, że starszym, który młodszego Czecha karcił przykładnie. Obie zaś historiografie mają złą opinię o rzekomym trzecim bracie, Rusie, który dziejopisarsko zjawia się też w „Kronice Wielkopolskiej”, a następnie u Długosza jako… wnuk Lecha. Tymczasem Rosjanie, stworzywszy tercet Rus-Czech-Lech, wynosili swojego na wierzchołki hagiografii. Imperializmowi carskiemu bardzo to ułatwiało szerzenie idei „braterstwa słowiańskiego” pod petersburskim berłem. zaś imperializmowi kremlowskiemu (stalinowskiemu, breżniewowskiemu) propagandowe wyzłacanie satelickiego „obozu bratnich państw”.
Od dziesiątków lat rodzima historiografia, wierząc archeologom tudzież laboratoriom, twierdziła, iż podwaliny grodu na tzw. Górze Lecha w Gnieźnie są z XIII wieku. Badania dendrochronologiczne zdruzgotały ów „pewnik” – według tych badań gród gnieźnieński zaczęto budować dopiero około roku 940. I grożą mu dzisiaj również prestiżowe kłopoty. Dotychczas uznawano prymat wczesnopiastowskiego Gniezna nad wczesnopiastowskim Poznaniem. […] Po niedawnym odkopaniu na poznańskim Ostrowiu Tumskim resztek przypałacowej kaplicy z ok. 960 roku (najstarszy odsłonięty przez polskich archeologów kamienny budynek chrześcijański) – poznańscy uczeni (exemplum Zofia Kurnatowska) lansują tezę, iż Gniezno jako wczesnopiastowska (Mieszkowa) stolica to jedynie propagandowa bajka zachodnich kronikarzy, bo pierwszą prawdziwą stolicą Polski był Poznań. Nasi pierwsi władcy historyczni mieli się wywodzić z Giecza i mieszkać w Poznaniu, zaś Gniezno zostało uczynione głównym ośrodkiem religijnym dopiero po roku 997, kiedy umieszczono tam relikwie św. Wojciecha.
Waldemar Łysiak, fragment książki „Polaków dzieje bajeczne”
(2318)
