„Obrońca polskiej ziemi”, który kupił dla Polski Zakopane i wywalczył Morskie Oko. „Uważał, że Polski jest tyle, ile jest ziemi w polskich rękach” [film]

„Władysław hrabia Zamoyski – Pan z Wielkopolski – Władca Tatr” – film dokumentalny, biograficzny o człowieku, który nawet w swoich czasach był wyjątkowy, a dziś może stanowić wzór dla wielu.

Władysław Zamoyski (1853-1924) – urodzony w Paryżu, odbył podróż do Australii i Stanów Zjednoczonych, objął po Działyńskich majątek w Kórniku, następnie kupił Zakopane, wyprocesował dla Polski Morskie Oko, a przed śmiercią przekazał wszystko Narodowi Polskiemu.

Film powstał w ramach programu „Patriotyzm Jutra” Muzeum Historii Polski oraz dzięki współpracy z Fundacją „Zakłady Kórnickie”.

Oprawę muzyczną filmu stanowią kompozycje Henryka Wieniawskiego oraz muzyka góralska w wykonaniu Kapeli z Bukowiańskich Wierchów.

Reżyseria i scenariusz – Janusz Sidor
Zdjęcia – Mirosław Basaj
Montaż – Adam Draber
Producent wykonawczy – Alina Mackiewicz

Hrabia Władysław Zamoyski urodził się 18 listopada 1853 roku w Paryżu, zmarł 3 października 1924 roku w Kórniku, w Wielkopolsce. Był synem Władysława Zamoyskiego (generała, polskiego działacza emigracyjnego) i Jadwigi Zamoyskiej z Działyńskich. Studiował w Paryżu w École Polytechnique, służył w wojsku francuskim, kończąc służbę jako podporucznik. W 1881 objął zapisane mu przez Jana Działyńskiego dobra kórnickie. Współpracował w roku1882 z matką przy tworzeniu Szkoły Domowej Pracy Kobiet, przeniesionej później z Kórnika do zakopiańskich Kuźnic.

W roku 1889 podjął misje ratowania lasów tatrzańskich i kupił na licytacji dobra zakopiańskie, obejmujace spore tereny w Tatrach i na Podhalu. Zamieszkał na stałe w Kuźnicach. Zdewastowane przez poprzednich właścicieli lasy tatrzańskie uratował od zupełnego zniszczenia przez ograniczenie wyrębów i prowadzenie intensywnych zalesień.

Wielkim wysiłkiem doprowadził do zbudowania linii kolejowej z Chabówki do Zakopanego, otwartej w roku 1899.

Miał duże zasługi w zakończeniu granicznego sporu z Węgrami o Morskie Oko. W głośnym procesie przed sądem międzynarodowym w Grazu dzięki jego staraniom w roku 1902 zapadł wyrok włączający okolice Morskiego Oka w granice ziem polskich.

W Zakopanem czynnie uczestniczył w działalności miejscowych organizacji, wspierał także finansowo różne działania społeczne. W roku 1901 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Zakopanego, zaś w roku 1911 wybudował dom Bazaru Polskiego przy Krupówkach, gdzie na parterze mieściły sie sklepy, a na pierwszym piętrze sala wystawowa(dziś jest tu Miejska Galeria Sztuki). Był działaczem i członkiem honorowym Towarzystwa Tatrzańskiego, a także zakopiańskiego Gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

30 grudnia 1923 roku Władysław Zamoyski założył „Zakłady Kórnickie” zwane również Fundacją Zamoyskich lub Fundacją Kórnicką. Fundacja ta miała na celu przekazanie całego majątku Zamoyskich Narodowi Polskiemu. Pieniądze zostały przekazane w szczególności na cele kulturalne, oświatowe i naukowe, a także stypendia dla uzdolnionej młodzieży.

Pośmiertnie, 10 listopada 1933 roku „Za wybitne zasługi dla kraju, pracę społeczną oraz wielką ofiarność” został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.

Zarządcą dóbr zakopiańskich i kórnickich hrabiego Zamoyskiego był Wincenty Szymborski – ojciec Wisławy Szymborskiej, która urodziła się w zabudowaniach dworskich na Prowencie między Kórnikiem a Bninem.