Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku dysponuje zeznaniami świadka, który twierdzi, że w lipcu i sierpniu 1945 roku Sowieci mordowali Polaków na poligonie w Lidzie na Białorusi. To mogą być ofiary obławy augustowskiej.
Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż prawdopodobnie na przełomie lipca i sierpnia 1945 roku do więzienia w Lidzie funkcjonariusze sowieckiej bezpieki przetransportowali koleją „znaczną liczbę Polaków ubranych w ubrania cywilne”. Więźniowie byli przetrzymywani wcześniej w Grodnie. Następnie grupami liczącymi od 100 do 200 osób Polacy byli przepędzani przez Lidę na teren przedwojennego poligonu 77. Pułku Piechoty Wojska Polskiego, gdzie funkcjonariusze Smiersza (kontrwywiad wojskowy) mieli zabijać więźniów.
Prawdopodobnie były co najmniej trzy takie grupy. Zwłoki rozstrzelanych osób miały być wrzucane do dołów przygotowanych na poligonie jeszcze podczas okupacji niemieckiej. Nad tymi dołami Niemcy planowali w 1944 roku rozstrzelać Żydów, jednak nie zdążyli tego uczynić, bo wcześniej Armia Czerwona zajęła Lidę.
IPN nie może jednak opierać się tylko na zeznaniach jednego świadka. Dlatego apeluje do osób posiadających informacje o zbrodniach dokonywanych w Lidzie przez funkcjonariuszy ZSRS o przekazanie ich prokuratorom IPN w Białymstoku.
Dwa tygodnie temu Instytut sprawdził już inny ślad pochówku ofiar obławy augustowskiej. Ich ciała miały być zakopane na terenie żwirowni we wsi Sobole (woj. warmińsko-mazurskie). Archeolodzy dokonali wierceń na głębokość 2,5 metra, ale nie znaleziono ani szczątków ludzkich, ani żadnych przedmiotów wskazujących na to, że tu mogli być pochowani ludzie. IPN za najbardziej prawdopodobne miejsca pochówków ofiar przyjmuje okolice Grodna na Białorusi lub Olecka w województwie warmińsko-mazurskim.
„Nasz Dziennik”, artykuł „W Lidzie zamordowano Polaków?”
(127)
