Sowieckie represje dotykały Polaków w wielu zakątkach ZSRR. Wystarczyło być Polakiem, a powód do tortur, egzekucji lub deportacji do łagrów łatwo się znalazł. Wstrząsające są chociażby świadectwa okrucieństw sowieckiego systemu wobec Polaków w Gruzji.
W wyniku współpracy Instytutu Pamięci Narodowej i Archiwum MSW w Tbilisi ukazał się wydany przez IPN zbiór dokumentów pt. „Wielki terror w sowieckiej Gruzji 1937–1938. Represje wobec Polaków”. W książce udokumentowanych jest aż 147 przypadków gehenny, którą przeszli Polacy na terenie kaukaskiej republiki jeszcze przed II wojną światową.
Tygodnik „Do Rzeczy” przywołał przykład Józefa Papisa. Zwany przez kolegów z pracy „Józik” polski szofer w kartelu Tbiltrikotaż nie przypuszczał, że czeka go taki los. Był przecież zwykłym, szarym robotnikiem, nie należał do partii, a polityką się nie interesował. Był lubiany i szanowany. Był też jednak… Polakiem, którego los rzucił daleko od ojczyzny. To było jak wyrok śmierci.
Latem 1937 r. w środku nocy do jego drzwi zapukali funkcjonariusze NKWD. Został aresztowany i poddany śledztwu. Gdy od oficera NKWD usłyszał, o co jest oskarżony, nie mógł uwierzyć własnym uszom. Otóż Józef Papis – zwykły kierowca z małej, peryferyjnej Gruzji – jako członek „kontrrewolucyjnej terrorystycznej, szkodniczo-dywersyjnej organizacji” miał planować zamordowanie towarzysza Woroszyłowa, towarzysza Berii i samego ojca narodów – Józefa Stalina
– „Do Rzeczy” przytacza początek historii Józefa Papisa.
Finał sprawy był dla Polaka tragiczny. 15 sierpnia 1937 roku kontrrewolucjonista został skazany na śmierć. Może gdyby jeszcze się przyznał do swoich planów, to kara byłaby łagodniejsza, ale Papis nie chciał przyznać, że sowiecka władza jest nieomylna i do końca zaprzeczał swojej winie. Nikt nie chciał go słuchać, bo kto wierzyłby Polakowi, a nie czekistom. Pochodzenie było jego największym przewinieniem. Inne dowody lub ich brak były nieistotne…
Mordy na Polakach w Gruzji były elementem tzw. operacji polskiej NKWD. W jej wyniku w latach 1937-1938 zabito co najmniej 110 tys. Polaków żyjących na terenie Związku Radzieckiego. Najczęstszym sposobem na mordowanie Polaków był strzał z bliskiej odległości w tył głowy.
(943)
