Postać Bronisława Geremka budzi ogromne kontrowersje. Z jednej strony jest fetowany przez środowiska związane z ,,Gazetą Wyborczą”, z drugiej strony przypomina mu się mało znane fakty z życiorysu. O jego biografii znów jest głośno po tym, jak IPN wyraził sprzeciw wobec treści napisu na głazie upamiętniającym polityka.
Głaz ma zostać umieszczony w centrum Warszawy. Napis na nim brzmi:
W hołdzie prof. Bronisławowi Geremkowi (1932-2008) patriocie, Europejczykowi, historykowi, opozycjoniście, współtwórcy demokratycznej Polski, ministrowi spraw zagranicznych (1997-2000), który wprowadzał Polskę do NATO oraz działał na rzecz wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, posłowi do Parlamentu Europejskiego (2004-2008), w 10. rocznicę Jego śmierci
IPN chciałby, aby zamiasy ,,w hołdzie” pojawiło się określenie ,,pamięci”. Są zastrzeżenia również co do słowa ,,Europejczyk”, a także co do sformułowań, jakoby ,,Geremek był współtwórcą demokratycznej Polski i wprowadził nasz kraj do NATO”. Zdaniem historyków wystarczy, aby napisano, iż był aktywnym uczestnikiem przemian.
Głos na temat treści napisu zabrał Leszek Żebrowski, którego spojrzenie na przeszłość Geremka jest zgoła inne niż autorów napisu:
Można się zgodzić na tablicę i jej treść, jeśli będzie odpowiadała prawdzie. Ale na tablicy ma nie być: „tow. Geremek” (czy choćby „b. tow.”). W końcu był funkcjonariuszem PZPR (a nie szeregowym członkiem) przez osiemnaście lat! (1950-1968). To jedna trzecia jego dorosłego życia, czy można zatem pominąć milczeniem takie najbardziej twórcze osiągnięcia?
– pytał. Jednocześnie przypomniał inny fakt z życia Geremka, który rzuca cień na jego biografię:
Tow. Lewertow – Geremek osławił się arcyciekawą i bardzo poufną rozmową z tow. Stanisławem Cioskiem (ministrem tow. W. Jaruzelskiego i ówczesnym członkiem KC PZPR) tuż przed stanem wojennym (1981) na temat NSZZ „Solidarność”. Wyraził się jednoznacznie:
„dalsza pokojowa koegzystencja pomiędzy „Solidarnością” w obecnej formie a socjalizmem realnym już niemożliwa. Konfrontacja siłowa nieuchronna. Wybory do rad narodowych muszą zostać przesunięte.
Aparat „Solidarności” musi zostać zlikwidowany przez państwowe organy władzy. Po siłowej konfrontacji „Solidarność” mogłaby na nowo powstać, ale jako rzeczywisty związek zawodowy bez Matki Boskiej w klapie, bez programu gdańskiego, bez politycznego oblicza i bez ambicji sięgnięcia po władzę. Być może – kontynuował Geremek – tak umiarkowane siły jak Wałęsa mogłyby zostać zachowane. Po konfrontacji nowa władza państwowa mogłaby w innej sytuacji politycznej kontynuować pewne procesy demokratyzacyjne”.
Źródło: Wojciech Wrzesiński (red.), „Drogi do Niepodległości 1944-1956/1980-1989. Nieznane źródła do dziejów najnowszych Polski”, Wrocław 2001, dok. nr 211.
Historyk nie ukrywa swojej jednoznacznej opinii:
Tow. Geremek był komunistą „ideowym”, nie zaś jednym z bardzo wielu oportunistów. Niewątpliwie był „Jewropejczykiem” w służbie totalitarnej ideologii, najbardziej zbrodniczej w dziejach. Dawał z siebie wszystko i w dodatku tumanił innych, jak choćby Ryszarda Kapuścińskiego. Wystawił mu partyjną rekomendację w stylu (jakby nie bardzo „po polskiemu”), który nie wskazuje zbytnio na jego intelektualne walory, tak powszechnie mu przypisywane
– dodał, publikując wymowną rekomendację, pisaną dość specyficzną polszczyzną:
źródło: Rzeczpospolita / Facebook/Leszek Żebrowski
(2707)
Zdrajca narodu.