Badnjak (serbsko-chorw.; bułg. Badnik) – znana u Słowian południowych istota demoniczna, wyobrażana w postaci pniaka lub gałęzi z cechami antropomorfizującymi (zwłaszcza broda), które palono w wigilię Bożego Narodzenia („polano bożonarodzeniowe”).
„Cechy starcze Badnjaka przeciwstawiają go młodemu bogu (zob. Bożicz). Wszystko to [jak również etymologiczne związki z nazwami bóstw innych ludów – J. S.] pozwala w Badnjaku dostrzec pierwotnie wężowe bóstwo chtoniczne, którego spalenie oznaczało początek nowego cyklu wegetacyjnego, gwarantującego obfitość i płodność (z iskier płonącego Badnjaka wyciągano wnioski co do reprodukcji bydła)” (Kempiński, 64).
źródło: Jerzy Strzelczyk. „Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian”
(145)
