Tym razem nie średniowiecze, ani historia najnowsza jest tematem powieści Elżbiety Cherezińskiej.

Pisarka zabiera czytelnika do lat trzydziestych XIX wieku i prowadzi go przez zawikłane meandry stosunków międzynarodowych, skomplikowane, wielopiętrowe intrygi, w których wielkie mocarstwa walczą o rozszerzenie swoich wpływów. Nie przez przypadek ten okres został nazwany na Zachodzie Wielką Grą, a w Rosji Turniej Cieni. Toczyła się wówczas wielka gra o panowanie nad Azją, między Wielką Brytanią a Rosją, której kolejnym akordem była wojna krymska. Teatr Cieni rozgrywa się na barwnej scenie, akcja powieści toczy się w Sankt Petersburgu, Londynie, Paryżu, Kijowie, Rzymie, Bernie, Kandaharze i Pendżabie. Nic w tej grze nie jest takie, jakie się wydaje.

https://www.youtube.com/watch?v=GisPWv54zC8

Tak jak w innych powieściach autorka sięga po wyraziste postacie z krwi i kości. Jednym z głównych bohaterów tej fascynującej historii i Turnieju Cieni jest Jan Prosper Witkiewicz, stryj ojca Witkacego.

Nie brak i innych interesujących postaci polskiej historii, poznajemy losy słynnego uciekiniera z Syberii Rufina Piotrowskiego i wielkiego zdrajcy, również zesłańca syberyjskiego, ucznia Hegla i przyjaciela Heinego, Rufina Piotrowskiego.

Nie sposób zgodzić się z Krzysztofem Masłoniem, który pisząc o „Turnieju cienie”, stwierdził, że „Nie wiem, co bardziej podziwiać: fantazję i inwencję autorki, czy jej swobodę w poruszaniu się po archiwach historycznych i wydobywaniu z nich tego, co najważniejsze, najciekawsze i najbardziej polskie”. MR

Elżbieta Cherezińska, Turniej Cieni, Zysk i S-ka, Poznań 2015. Książkę można nabyć TUTAJ.

Artykuł Elżbieta Cherezińska i „Turniej Cieni”: Nic w tej grze nie jest takie, jakie się wydaje pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Jeden z najwybitniejszych i z pewnością najbardziej oryginalnych polskich artystów popełnił samobójstwo dzień po inwazji wojsk sowieckich na Polskę.

[caption id="attachment_31498" align="alignright" width="383"] Witkacy, ok. 1938[/caption]

Witkacy ostatnie tygodnie życia spędził u swojej żony (z którą spędzał zazwyczaj tylko część roku) w Warszawie, ukrył część swoich dzieł malarskich i rękopisów. Wraz z wybuchem wojny zgłosił się do wojska, jednak ze względu na wiek i stan zdrowia nie został wcielony do armii. Wobec zbliżania się wojsk niemieckich postanowił wraz z kochanką, Czesławą Oknińską, uchodzić na wschód, podobnie jak wielu innych mieszkańców stolicy. W Jeziorach na Polesiu Witkacy z Oknińską zatrzymali się w majątku rodziny Ziemiańskich, gdzie z depeszy radiowej dowiedzieli się o wkroczeniu wojsk ZSRS do Polski. 18 września oboje zażyli weronal, po czym Witkacy podciął sobie tętnicę szyjną. Oknińska, mimo przyjęcia dużej dawki środka nasennego, została uratowana.

Pisarz miał przeczucie nadciągającej groźby totalitaryzmu, który zniszczy. Swoje przeczucia opierał na osobistych doświadczeniach z komunizmem. Witkacy zetknął się z nim podczas rewolucji październikowej w Rosji. Stanisław Ignacy Witkiewicz rozumiał wprawdzie społeczne racje rewolucji i jej historyczną nieuchronność. Przerażały go jednak niesione przez nią rozkład moralny, przemoc i pospolitość, a przede wszystkim upadek najwyższych, jego zdaniem, wartości: sztuki, religii i metafizyki. Przewidywał, że wraz z rewolucją socjalną nastąpi zniszczenie indywidualności jednostki, automatyzacja i zszarzenie życia podporządkowanego idei kolektywizmu, sprowadzającego się do zaspokajania wyłącznie biologicznych potrzeb.

Artykuł 18 września 1939 roku jeden z najwybitniejszych artystów popełnił samobójstwo na wieść o agresji ZSRS. Okropności rewolucji bolszewickiej widział na własne oczy pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Prawdziwym muzeum sztuki, inspirowanej folklorem podhalańskim jest pierwszy cmentarz zakopiański na Pęksowym Brzyzku. Powstał w połowie XIX w. na ziemi podarowanej przez Jana Pęksę.

Prawie wszystkie nagrobki – kapliczki i góralskie krzyże, rzeźbione w drewnie lub kamieniu, odlane w metalu albo malowane na szkle – to dzieła miejscowych artystów, czasem utalentowanych amatorów, częściej, jak autor wielu z nich, Władysław Hasior, uznanych profesjonalistów.

[flagallery gid=18 skin=nivo_slider_js]

Ale zakopiański  „Stary Cmentarz" to nie tylko i nie przede wszystkim z tego powodu miejsce szczególnie ważne zarówno dla Podhala, jak całej Polski, a zwłaszcza jej kultury. Spoczywają tu „odkrywca„ i jeden z twórców legendy Zakopanego Tytus Chałubiński, ks. Józef Stolarczyk, pierwszy zakopiański proboszcz i zdobywca wielu tatrzańskich szczytów, sławny bajarz Jan Sabała, słynny skoczek i kurier tatrzański Stanisław Marusarz.

Na „brzyzku", czyli urwisku nad potokiem, u stóp Tatr, odnajdziemy też m.in. groby Władysława Orkana, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Stanisława Witkiewicza, Kornela Makuszyńskiego, Antoniego Kenara oraz symboliczny nagrobek Witkacego.

Symboliczny, bo jak się okazało po ekshumacji ciała „zakopiańskiego demona" - z grobu na Polesiu, gdzie we wrześniu 1939 r. popełnił samobójstwo na wieść o wkroczeniu wojsk sowieckich – i uroczystym pogrzebie w ostatnich latach PRL, ministerialni urzędnicy przywieźli do Zakopanego szczątki anonimowej młodej Ukrainki.

Artykuł Najstarszy i najpiękniejszy. Zobacz wyjątkowe miejsce pamięci w Zakopanem [foto] pochodzi z serwisu Niezłomni.com.