W rozmowie z ,,Gazetą Polską" prof. Sławomir Cenckiewicz mówił o genezie PESEL, o której wiele osób nie słyszało. Historyk, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego i zarazem członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, wyjaśniał, czym naprawdę jest ten numer.

To, co dziś brzmi bardzo niewinnie, czyli Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności, było w istocie od początku rozwinięciem i wdrożeniem sowieckich wytycznych dotyczących inwentaryzacji społeczeństwa, które wprowadzano w Polsce od przełomu lat 40. i 50. Ale najlepiej spojrzeć na ten proces właśnie przez pryzmat ludzi tworzących elektroniczne systemy danych w PRL. Wszyscy wywodzili się z pionów pomocniczych bezpieki i cieszyli się wsparciem Sowietów

- powiedział historyk, wspominając o twórcach PESEL, wymieniając w tym kontekście cieszącego się zaufaniem Łubianki płk. Antoniego Bossowskiego oraz płk. Romana Warskiego: „legendy bezpieki i prawdziwego twórcy systemu PESEL”.

Jak przystało na produkt państwa o ideologii komunistycznej, projekt miał na celu inwigilację społeczeństwa przez tajne służby.

– W całej skomplikowanej roli elektronicznych systemów gromadzenia informacji w strukturach aparatu bezpieczeństwa PRL za najważniejsze uznać należy, że były one tworzone głównie na potrzeby planów operacyjnych tajnych służb (zarówno cywilnych, jak i wojskowych)

- powiedział prof. Cenckiewicz.

– PESEL generalnie opierał się na sowieckim Jednolitym Systemie Elektronicznych Maszyn Cyfrowych Riad, który był częściowym urobkiem złodziei z KGB inwigilujących IBM, chociaż wprowadzono w tej dziedzinie także osiągnięcia krajowej myśli technicznej

- podsumował historyk, który zwrócił uwagę na rolę Ewy Gawor:

To właśnie Warskiemu dziękowała ppor. Ewa Gawor we wstępie do swojej pracy dyplomowej poświęconej systemowi PESEL w Legionowie. Napisała ona wówczas, że „w przeprowadzeniu badań fachową radą służył autorowi dyrektor Departamentu PESEL płk inż. Roman Warski”, co pozwala nam domniemywać, że cieszyła się ona osobistym wsparciem wysokiego rangą funkcjonariusza tajnych służb

Wcześniej profesor zwracał uwagę na interesujące aspekty związane z numerem PESEL:

Jak się było córeczką dyktatora o nazwisku Jaruzelska to i w PESEL-u można było pomajstrować... pic.twitter.com/CyzIs4jH8P

— Sławomir Cenckiewicz (@Cenckiewicz) 20 sierpnia 2018

źródło: Gazeta Polska / PCh24.pl / TVP Info

Artykuł Mroczne początki historii numeru PESEL. Profesor pokazuje prawdziwe powody, dla których został wprowadzony pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Lektura biografii Czesława Kiszczaka przynosi ciekawą informację na temat wykorzystywania PESEL-u.

Z istniejących dotychczas ogniw: Biura Koordynacyjno-Organizacyjnego, Biura Studiów i Projektów oraz Biura Eksploatacji i Rozwoju Systemów utworzono Departament Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności MSW. Kiszczak próbował ponumerować rodaków i zewidencjonować w resortowych kartotekach, głównie po to, by stali się łatwiejszym celem do inwigilowania przez podległe mu służby. Dowody osobiste pełne esbeckich adnotacji już nie wystarczały. W stanie wojennym po numerach PESEL esbecy szybciej docierali do swych ofiar.

Lech Kowalski, "Czekiszczak. Biografia gen. broni Czesława Kiszczaka"

Artykuł Dlaczego został stworzony PESEL. „Dowody osobiste pełne esbeckich adnotacji już nie wystarczały…” pochodzi z serwisu Niezłomni.com.