W czasach komunistycznych historię organizacji sportowych traktowano pobieżnie i dostosowywano ją do politycznych potrzeb, a gdy nie dało się ustalić daty jakiegoś zdarzenia, przyjmowano ją z grubsza. Jednym z przykładów tego była data powstania Warszawskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej (zwany dalej WOZPN). Do tej pory dotychczasowa wersja Mazowieckiego Związku Piłki Nożnej (spadkobiercy WOZPN) bazowała na publikacji zbiorowej z 1986 r. pt. „Historia Piłkarstwa Warszawskiego”.

Oto fragment tej książki (str. 13) dotyczący daty powstania WOZPN:

[quote]„Działaczom Polonii nie wystarczyło własne życie oraz ścisłe kontakty z pozostałymi klubami stołecznymi, a także krakowskimi i lwowskimi, mającymi zresztą większa od niej tradycję i rozwijającymi się w lepszych warunkach. Aktywiści Polonii postanowili wzorem krakowskich i lwowskich kolegów, powołać do życia wspólną dla wszystkich piłkarzy organizację, matkę stołecznego futbolu, która darzyłaby jednakową miłością wszystkie swoje dzieci. Z ich inicjatywy oraz kilku działaczy Korony, WKS i innych klubów w listopadzie 1921 roku w mieszkaniu późniejszego prezesa PZPN, inż. Andrzeja Przeworskiego powstaje związek okręgowy, ulokowany zresztą w początkowym okresie swego istnienia w skromnych pomieszczeniach klubowych Polonii.”[/quote]

Ciekawostką jest, że ta sama publikacja na innej stronie (str. 22) dała sprzeczną informację odnośnie daty powstania WOZPN: „WOZPN powstał na przełomie lat 1920-21 z inicjatywy członków Polonii, którym nie odpowiadała praca, nie ujęta w szersze ramy organizacyjne. Pierwszym Prezesem Związku był kpt. Wanicki.”

Inne źródła twierdziły dotychczas, że I Zjazd założycielski PZPN, który odbył się w dniach 20-21 grudnia 1919 roku w Warszawie, ustalił że w 5 okręgach (krakowskim, lwowskim, łódzkim, poznańskim i warszawskim) zostanie przeprowadzona I faza rozgrywek o tytuł Mistrza Polski 1920 roku. Okręgi piłkarskie miały się uformować w pierwszej połowie 1920 roku i przeprowadzić rozgrywki okręgowe. Jak wiadomo na skutek wojny polsko-bolszewickiej, nie dokończono pierwszej edycji mistrzostw. Z tych 5 okręgów tylko związek warszawski miał się nie wywiązać, i powstać dopiero pod koniec 1921 roku. Budziło to sporo kontrowersji i wątpliwości.

Robert Gawkowski w swoim „Futbolu Dawnej Warszawy” tak odniósł się do daty powstania WOZPN: „Kontynuator tradycji WOZPN-u - dzisiejszy Mazowiecki Związek Piłki Nożnej – za datę swych narodzin uważa rok 1921, kiedy w domu Andrzeja Przeworskiego, 27 listopada tegoż roku, odbyło się posiedzenie zarządu inaugurujące jego działalność. To jednak oczywista pomyłka, bo jesienią 1921 roku WOZPN działał już na dobre. W październiku tego roku wybrany został nowy zarząd, którego prezesem został Bronisław Kowalewski. Ustępującego prezesa kpt. Jana Wanickiego, przesunięto do wydziału zgłoszeń WOZPN-u. Związek warszawski istniał na pewno na początku 1921 roku, bo kto organizował mistrzostwa Warszawy? Czy jednak nie powstał jeszcze wcześniej na przykład już w 1920 roku? Ktoś przecież organizował mecze reprezentacji Warszawy w tym roku. Przemawiają za tym liczne notatki prasowe. Już w maju 1920 roku wymieniono związek warszawski jako jeden z pięciu innych działający w PZPN-ie. Siedziba związku mieściła się początkowo przy ul. Szczyglej 1a, tam, gdzie mieścił się sekretariat „Polonii”.”

Przypuszczenia Roberta Gawkowskiego okazały się słuszne. Oto kilka dni temu badając losy jednego z najstarszych warszawskich klubów sportowych, natknąłem się przypadkiem na fragment, który niepodważalnie wskazuje na rok 1920, jako datę powstania WOZPN-u. W 18 numerze „Stadjonu” z 1925 r. opublikowany został okolicznościowy Komunikat nr 6 zarządu WOZPN z dnia 20 kwietnia 1925 roku, przyznający specjalne czapeczki, tym zawodnikom, którzy do dnia 1 maja 1925 r. rozegrali co najmniej 10 spotkań w reprezentacji Warszawy od chwili powstania Związku tj. od 1920 roku. Ten komunikat przesądza spór co do roku powstania związku, a także wskazuje, że datą dzienną mógł być 1 maja 1920 roku, gdyż takie okolicznościowe prezenty zwyczajowo przyznaje się na jakąś okrągłą datę, w tym przypadku 5-lecie związku.

Także notatki prasowe, o których wspomniał Gawkowski nie kłamały, WOZPN istniał w maju 1920 roku, a pierwsze spotkanie reprezentacji Warszawy rozegrane w lipcu 1920 roku przeciw reprezentacji Lwowa odbyło się pod egidą warszawskiego związku. MZPN-owi można więc składać życzenia z okazji 95-lecia już w maju tego roku !!!

Grzegorz Krawczyński

Artykuł Z dziejów warszawskiej piłki. Data powstania WOZPN wreszcie ustalona pochodzi z serwisu Niezłomni.com.