ZAPROSZENIE. Seminarium popularnonaukowe IPN: „Portret robotnika w kinie PRL-u”

w Wiadomości z Polski


Zachęcamy do obserwowania strony na Twitterze

„Portret robotnika w kinie PRL-u” w ramach seminarium popularnonaukowego „Z kamerą po PRL-u. Oblicza polskiego kina powojennego” – Warszawa, 6 lutego 2017 r.

Jedenasta edycja cyklu wykładów „Z kamerą po PRL-u”, w której spróbujemy przedstawić rzeczywistość peerelowską widzianą przez pryzmat filmów fabularnych i dokumentalnych, jak również kronik filmowych, powstałych w latach 1944–1989. Filmy zrealizowane w PRL stanowią specyficzne świadectwo kultury tamtych lat. Z jednej strony są, mimo wszystko, przynajmniej w jakiejś mierze odzwierciedleniem autentycznego życia, przetworzonym przez ideologiczne, a w jeszcze większym stopniu polityczne widzenie świata.

Z drugiej pokazują, w jaki sposób konstruowany był tekst filmowy, jak przedstawiano pewną formę świata wyobrażonego, jak również wskazują na cechy charakterystyczne dla estetyki filmu fabularnego i dokumentalnego.

Opowiemy o bardzo różnych zjawiskach charakterystycznych dla powojennego kina polskiego; zarówno tych, które wprost wynikały z polityki kulturalnej tamtego okresu, jak i tych niezależnych artystycznie. Oprócz arcydzieł polskiego kina, pokazane zostaną także fragmenty filmów o jednoznacznie propagandowym zabarwieniu. Na początku opowiemy, w jaki sposób można odczytywać tekst filmowy jako źródło wiedzy o Polsce Ludowej, a w kolejnych spotkaniach zaprezentujemy filmowe wizerunki, do których kino PRL-u odwoływało się często i chętnie, ale które wbrew pozorom, nie zawsze były proste i jednoznaczne.

Seminarium adresowane jest do nauczycieli historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie, studentów kierunków humanistycznych oraz uczniów szkół ponadgimnazjalnych, z możliwością wykorzystania podczas egzaminu maturalnego z języka polskiego w nowej formule, sprawdzającej umiejętność analizy i interpretacji różnorodnych tekstów kultury, np. filmu. Proponujemy sześć spotkań w cyklu miesięcznym odbywających się od stycznia do czerwca 2017 r. Udział w seminarium – jako formie doskonalenia zawodowego – zostanie potwierdzony pisemne.

Najbliższe spotkanie odbędzie się 6 lutego (poniedziałek) o godzinie 17.00.

Temat: Portret robotnika w kinie PRL-u

Robotnik jako przedstawiciel najbardziej postępowej klasy społecznej odgrywał jedną z głównych ról w peerelowskim świecie przedstawionym. Biorąc to pod uwagę, trzeba zauważyć, że jego filmowy wizerunek był zaskakująco skromny. Zmieniał się zresztą w zależności od czasu powstania filmu, intencji nadawcy oraz indywidualności twórcy. W pierwszej połowie lat pięćdziesiątych odpowiadał przede wszystkim potrzebom propagandowym. Prezentowano postawy robotników afirmatywne wobec nowej rzeczywistości, a zarazem kreowano ich na wzór nowego człowieka. Po roku 1956 powstało kilka interesujących filmów, ale problematyka robotnicza zeszła na dalszy plan. W kolejnej dekadzie ważną grupę stanowiły tzw. filmy publicystyczne, zwane inaczej „interwencyjnymi”, krytycznie ukazujące nieprawidłowości w funkcjonowaniu zakładów przemysłowych. Pojawiały się również oryginalne wizerunki robotników, żyjących poza światem politycznym. W latach siedemdziesiątych w wielu filmach odkłamywano wyidealizowane wyobrażenie klasy pracującej. Zaczął pojawiać się w nich człowiek, nie przedstawiciel klasy robotniczej, można było też zaobserwować uwikłanie robotników w system, któremu mogli przeciwstawić tylko swoją godność i szacunek dla pracy. Także na początku lat osiemdziesiątych powstawały filmy ukazujące robotników walczących o zachowanie godności, stających się prawdziwą siłą polityczną, ale też dzieła odpowiadające na partyjne zamówienia. Kultura peerelowska w pewnej mierze zawłaszczyła sobie robotnika jako temat swoich tekstów i wyobrażeń. Jednym ze skutków takiego stanu rzeczy jest stosunkowo niewielka obecność tej problematyki w kinie polskim po roku 1989.

Pokazane zostaną fragmenty następujących filmów: Mistrzowie szybkich wytopów (1950), reż. Roman Banach, Gwiazdy muszą płonąć (1954), reż. Andrzej Munk, Witold Lesiewicz, Chudy i inni (1966), reż. Henryk Kluba, Murarz (1973), reż. Krzysztof Kieślowski, Wanda Gościmińska – włókniarka (1975), reż. Wojciech Wiszniewski, Człowiek z marmuru (1976), reż. Andrzej Wajda, Robotnicy ’80 (1980), real. Andrzej Chodakowski, Andrzej Zajączkowski, Godność (1984), reż. Roman Wionczek.

Wykład:
prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski, historyk filmu, autor m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu, Warszawa 2000; Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Bydgoszcz 2005; Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji, Kraków 2005; Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej, Kraków 2006; Kino polskie po roku 1989, Bydgoszcz 2007; Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60., Bydgoszcz 2013; Polskie seriale telewizyjne, red. Piotr Zwierzchowski, Barbara Giza, John Bates, Karolina Kosińska, Bydgoszcz 2015.

Kolejne tematy:
• Portret wroga w kinie PRL – marzec 2017
• Młodzież w kinie PRL – filmowy portret – kwiecień 2017
• Filmowe wizje historii – maj 2017
• Peerelowskie kulinaria na taśmie filmowej – czerwiec 2017

Miejsce spotkań:
Przystanek Historia Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki, Warszawa, ul. Marszałkowska 21/25 (obok Trasy Łazienkowskiej).

Koordynator projektu:
Sławomir Stępień, tel. (22) 860-70-50, [email protected]

Wstęp wolny

(116)


Dołącz, porozmawiaj, wyraź swoją opinię. Grupa sympatyków strony Niezlomni.com

Redakcja serwisu Niezłomni.com nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zawartych w komentarzach użytkowników. Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Jednocześnie informujemy, że komentarze wulgarne oraz wyrażające groźby będą usuwane.
Ładowanie komentarzy Facebooka ...

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

*

Korzystając z formularza, zgadzam się z polityką prywatności portalu

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.