Akcja filmu rozgrywa się w roku 1863 na ziemiach zaboru rosyjskiego. Bohaterem „Szwadronu” jest pochodzący ze szlacheckiej rosyjskiej rodziny młody baron Fiodor Jeremin.

Wstępuje on na ochotnika do szwadronu dragonów – chce zaimponować dziewczynie, w której zakochał się bez wzajemności. W Polsce wybucha powstanie.

Jeremin zgłasza się do oddziału wysłanego do jego stłumienia. Wydaje mu się, że Polacy pokonani zostaną z łatwością, a on bez większego wysiłku zdobędzie stopień oficerski, ordery, łupy i sławę bohatera. W szwadronie służy również rotmistrz Dobrowolski, Polak. Właśnie on wyróżnia się największym okrucieństwem wobec miejscowej ludności. Patrol rosyjski chwyta młodego Żyda, Symchę. Dobrowolski, przekonany, że Symcha jest powstańczym łącznikiem, każe go powiesić mimo protestów innych oficerów. Jeremin głęboko przeżywa egzekucję. Widzi brutalność Kozaków pacyfikujących wsie i zaczyna współczuć walczącym Polakom.

Ze szwadronu dezerterują dwaj szeregowcy: Jemieljanow i Niczyporczuk. Jeremin martwi się losem Niczyporczuka, który w jednej z potyczek uratował mu życie. Spostrzega w wiejskiej karczmie polską szlachciankę i urzeczony jej urodą pragnie ją poznać. Tymczasem Rosjanom udaje się aresztować pułkownika Markowskiego. Ten legendarny żołnierz powstania jest dla nich bezcenny. Współpracujący z Rosjanami rządca Petersigle zaprasza oficerów szwadronu na obiad. Emilia Petersigle, jego córka, jest dziewczyną, którą Jeremin zachwycił się w karczmie, lecz ona traktuje go jak wroga, gdyż całym sercem opowiada się po stronie powstańców. Nocą aresztowany pułkownik popełnia samobójstwo. Niczyporczuk wpada w ręce Rosjan. Za dezercję zostaje skazany na karę dwóch tysięcy pałek. W czasie egzekucji umiera. Szwadron Jeremina oddala się z wioski w ulewnym deszczu...

reżyser: Juliusz Machulski

scenarzysta: Juliusz Machulski

na podstawie: Stanisław Rembek "Igła wojewody" i "Przekazana sztafeta" (opowiadanie)

Radosław Pazura - Porucznik Fiodor Jeremin

Janusz Gajos - Rotmistrz Jan Dobrowolski

Jan Machulski - Pułkownik Markowski

Katarzyna Łochowska - Emilia

Artykuł Zobacz znakomity film „Szwadron” o Powstaniu Styczniowym [WIDEO]. Powstał na podstawie genialnej prozy Stanisława Rembeka pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Trzy są zasadnicze cechy wszelkich ustrojów policyjnych:

nadmiar rozporządzeń niewykonalnych, żeby każdy obywatel na wszelki wypadek, musiał stać się przestępcą; zniesienie wszelkiego stopniowania kar: za najlżejsze przekroczenie – śmierć; przy czym w ustroju hitlerowskim za ciężkie przestępstwa uśmiercano szybko przez rozstrzelanie, za lekkie czekały długie męczarnie w obozach karnych, w przypadkach zaś niesłusznego podejrzenia – torturowano aż do skonu przy badaniach; trzecia zasada polega na tym, żeby uwięziony czy skazany nie wiedział, o co go oskarżają, dlaczego go zabijają, czy nawet z jakiego powodu wypuszczają go na wolność.

Na konspiracji żaden naród dobrze nie wyszedł, a już nasz najmniej. Wszystkie nasze powstania, wszystkie nieszczęścia zawdzięczamy młodzieży. Bo największe zło konspiracji leży w tym, że nigdy nie wiadomo, kto nią kieruje. Jak więc tu łatwo o prowokację! Weźmy tylko czasy rewolucyjne po wojnie japońskiej. Ileż tam było prowokacji! A ojciec Sapon, a Azef? Komuniści dlatego właśnie rządzą, że nie bawili się w zamachy, tylko działali w masach i przy pomocy mas.

Stanisław Rembek, Wyrok na Franciszka Kłosa, Agawa, Warszawa 2000.

Książki Stanisława Rembeka możesz nabyć TUTAJ.

W PRL objęty cenzurą, po 89 nie wrócił do powszechnego obiegu. „To jeden z trzech największych polskich pisarzy XX wieku”

Stanisław Rembek, ur. 6 lipca 1901 roku w Łodzi, zmarł 21 marca 1985 roku w Warszawie. Z wykształcenia był historykiem. Lata 1919-1921 spędził w wojsku, z czego znaczną część jako żołnierz frontowy podczas wojny polsko-bolszewickiej. Debiutował w 1922 roku powieścią odcinkową dla młodzieży. W latach 1934-38 pracował jako nauczyciel w Radomiu i Piotrkowie Trybunalskim. Uczestnik obrony Warszawy, współpracownik prasy konspiracyjnej, nauczyciel w tajnym nauczaniu. Po wojnie mieszkał w Piotrkowie i w Warszawie. Zepchnięty na margines życia literackiego współpracował z Instytutem Wydawniczym PAX. Po 1956 roku przez jakiś czas publikował w "Kierunkach".

W 1938 roku otrzymał nagrodę Fundacji im. Franciszka Salezego Lewentala i nagrodę miasta Kalisza im. Adama Asnyka za powieść W polu, w 1945 roku nagrodę MKiS.

Wydał między innymi:
Nagan, powieść, I wyd. 1928 r., następne 1990 r.;
W polu, powieść, I wyd. 1937 r., następne 1958, 1983, 1993, 1996 r.;
Wyrok na Franciszka Kłosa, powieść, I wyd. 1947 r., następne 1956, 1977; 2000 r.
Ballada o wzgardliwym wisielcu oraz dwie gawędy styczniowe, opowiadania, I wyd. 1956, następne 1971, 1977 r.;
Dzienniki. Rok 1920 i okolice, pamiętnik, I wyd. 1997 r.
Dzienniki Stanisława Rembeka, zarówno te z roku 1920 jak i z lat okupacji, do druku podała pasierbica Autora, Maria Magdalena Stępniewska, spadkobierczyni praw autorskich.

Źródło: Wydawnictwo Agawa

Fragment filmu "Szwadron" nakręconego na podstawie powieści S. Rembeka "Ballada o wzgardliwym wisielcu oraz dwie gawędy styczniowe".

Artykuł Wybitny i niesłusznie zapomniany polski pisarz o cechach ustrojów policyjnych i konspiracji pochodzi z serwisu Niezłomni.com.