Jesienią 1956 roku Stany Zjednoczone i inne zachodnie mocarstwa nie chciały słyszeć wołania o pomoc dochodzącego z Węgier, kraju zagrożonego przez radzieckiego olbrzyma. Nie kiwnęły nawet palcem i wielu Węgrów do dziś nie może im tego wybaczyć.

27 października amerykański sekretarz stanu John Foster Dulles postawił sprawę jasno:

[quote]Nie traktujemy tego kraju [Węgier] jako naszego potencjalnego sojusznika wojskowego.[/quote]

Zachód wiedział, że jakikolwiek nieostrożny ruch grozi załamaniem równowagi jądrowej między dwoma wrogimi blokami.

Jedynym krajem, który zaoferował Węgrom militarną pomoc, była Hiszpania pod rządami generała Franco. Przypomnieli o tym ostatnio węgierscy historycy i weterani rewolucji podczas debaty na temat wydarzeń 1956 roku. (...) Choć plan pomocy nie został zrealizowany, to jednak jeden z prelegentów określił to jako „romantyczną historię”, owianą wciąż, po pięćdziesięciu latach, aurą tajemnicy.

Żyjący na emigracji Ferenc Marosy, w tamtym czasie ambasador Węgier w Madrycie, zawarł w swych wspomnieniach dokładny opis całej sytuacji.

4 listopada 1956 roku, kiedy Armia Czerwona wkroczyła do Budapesztu, aby zdławić rewolucję, Otto von Habsburg, syn ostatniego władcy Austro-Węgier zadzwonił do Marosy’ego i poinformował go, że wojska radzieckie przekroczyły granicę.

- Powiedział, żebym natychmiast jechał do generała Franco i w jego imieniu poprosił go o udzielenie pomocy węgierskim powstańcom – pisze ambasador. Te słowa przytoczył w swojej książce z 1999 roku „Radziecka interwencja wojskowa na Węgrzech” („A szovjet katonai intervenció 1956”) historyk Miklós Horváth, jeden z uczestników wspomnianej debaty. Dziennikarz Paul Lendvai w swoim wydanym niedawno opracowaniu „Powstanie węgierskie 1956 roku” również nawiązuje do tego epizodu.

Jak wspomina dalej ambasador Marosy, dyktator Francisco Franco zwołał posiedzenie rady ministrów i rozkazał przygotować dywizję do wyjazdu na Węgry. Misją miał dowodzić minister obrony Agustín Munoz Grandes, który podczas II wojny światowej stał na czele Błękitnej Dywizji (hiszpańskiego oddziału walczącego u boku nazistowskich wojsk niemieckich na froncie wschodnim). Na tej podstawie niektórzy historycy wyciągnęli wniosek, że Franco miał zamiar wysłać na Węgry właśnie Błękitną Dywizję.

Ale Hiszpania, jak twierdzi Horváth, nie dysponowała samolotami, które byłyby w stanie dolecieć na Węgry bez międzylądowania. Aby hiszpańskie oddziały mogły dotrzeć do Budapesztu, trzeba było wypożyczyć inne samoloty lub zatrzymać się na terenie Niemiec dla zatankowania paliwa. Stany Zjednoczone nie chciały jednak pożyczyć Hiszpanom samolotów i odmówiły udostępnienia im swoich baz wojskowych.

Ponadto, jak twierdzi Miklós Horváth, Waszyngton wysłał instrukcje swemu ambasadorowi w Madrycie. Miał on przekonać Hiszpanów, by nie angażowali się w kryzys na Węgrzech. „Niestety – pisze ambasador Marosy – plan Franco nie został wprowadzony w życie. Na przeszkodzie stanęła haniebna postawa Amerykanów, a poza tym wypadki potoczyły się zbyt szybko”.

Marc Bassets, artykuł w "La Vanguardia"

Artykuł To był jedyny przywódca na świecie, który chciał uratować Węgry. Ale jego pomoc została zablokowana pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Na Węgrzech trwają obchody 60. rocznicy wybuchu rewolucji. Nie zabrakło licznych polskich akcentów...

W sobotę odbył się marsz - demonstracja przeszła od politechniki, gdzie 22 października 1956 r. odbyło się wielkie zgromadzenie studentów, domagających się opuszczenia kraju przez Sowietów, do placu Józefa Bema.

Będący na miejscu i biorący udział w uroczystościach Dominik Héjj napisał na Twitterze:

Morze polskich flag przed pomnikiem Bema

Morze polskich flag przed pomnikiem Bema #Węgry #kropka_hu pic.twitter.com/h9DOlKwMbR

— Dominik Héjj (@kropka_hu) 23 października 2016

Również Polska Telewizja pamiętała o ważnych dla Węgrów momentach. Na wszystkich kanałach w prawym rogu znajduje się wstążka w barwach narodowych Węgier i Polski.

[caption id="attachment_32839" align="aligncenter" width="1366"] fot. prostozmostu.net[/caption]

Na Węgrzech pamiętano również o pomocy Polaków w tamtych dniach. Odsłonięto m.in. tę tablicę:

Tablica upamiętniająca pomoc Polaków w czasie Powstania 1956 #Węgry #kropka_hu pic.twitter.com/0yaTbCInJK

— Dominik Héjj (@kropka_hu) 23 października 2016

a także popiersie Zbigniewa Herberta.

http://niezlomni.com/piekny-gest-wegrow-upamietnili-zbigniewa-herberta-inne-panstwa-bezczynnie-patrzyly-a/

Warto dodać, że Andrzej Duda jest jedynym szefem zagranicznego państwa zaproszonym na państwowe obchody tej rocznicy. Podczas obchodów mówił:

My Polacy i Węgrzy wiemy, ile kosztuje suwerenność i niepodległość, nie damy ich sobie odebrać. "Polak Węgier dwa bratanki", ale to także historia wielkiej węgierskiej pomocy dla nas w 1920, w 1939, potem w latach II wojny światowej. Potem wsparcia węgierskiego w czerwcu 1956 roku i w jakimś sensie impulsu, który ten zryw poznańskich robotników do wolności, do godnego życia, dał powstaniu węgierskiem

- powiedział Duda.

Prezydent Duda rozpoczyna przemówienie w Budapeszcie po węgiersku :-)
"Przyjaźń polsko-węgierska, dobrobyt i wolność" pic.twitter.com/Gwh1fIHFtp

— ZielonaGąska (@ZielonaGaska) 23 października 2016

Polska flaga przez Pałacem Sándora (prezydenckim) spotkanie głów państw Polski i #Węgry #kropka_hu pic.twitter.com/lIu96uOBAg

— Dominik Héjj (@kropka_hu) 23 października 2016

A jak było w 1956? Wydarzenia na Węgrzech spotkały się z bardzo żywiołową reakcją w Polsce. Po inwazji radzieckiej pomoc okazywana przez Polaków „węgierskim bratankom” przybrała olbrzymią skalę. Do 12 listopada w całym kraju zgłosiło się 11 196 honorowych krwiodawców. Aby ich obsłużyć, uruchomiono dodatkowe punkty. W całym kraju powstawały komitety zajmujące się działaniem na rzecz potrzebującej ludności węgierskiej. Statystyki PCK wskazują, że samym transportem lotniczym (15 samolotów) dostarczono na Węgry 44 tony medykamentów i materiałów pierwszej potrzeby. Pomoc wysyłana przy użyciu transportu drogowego i kolejowego była znacznie większa. Polską pomoc szacuje się na wartość ok. 2 mln ówczesnych dolarów amerykańskich. Społecznie, oddolnie zorganizowana pomoc materialna przysłana z Polski była znacznie większa niż udzielona przez rząd USA.

Artykuł Polsko-węgierskie gesty przyjaźni. Morze polskich flag w Budapeszcie, piękny gest telewizji, wzruszające słowa… pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Na górze po lewej słynne zdjęcie jednego z Chłopców Pesztu. To czternastoletni Dózsa László, uczestnik Powstania '56. László został wzięty do niewoli przez Sowietów 5 listopada i stanął przed plutonem egzekucyjnym wraz z innymi kolegami.

Ranny jako jedyny z grupy kolegów przeżył egzekucję, a następnie został odtransportowany do siedziby służby bezpieczeństwa AVH. Tam w wyniku tortur i pobicia uznany za zmarłego (był kopany w głowę). Razem z innymi ofiarami śledztw został wrzucony do jednego dołu i przysypany wapnem (dolne zdjęcie). Jeden z grabarzy dostrzegł wówczas, że Laszłó żyje, ryzykując życie, odczekał i wyciągnął go, a potem zawiózł do szpitala. Nielegalna operacja trwała osiem godzin. Laszló Dózsa przeżył. Przez władze uznany za zmarłego, dlatego uniknął kary, która spotkała wielu powstańców.

László urodził się w 1942 roku w Budapeszcie. Podczas Powstania uczestniczył w walkach ulicznych. Po latach został aktorem. Był odznaczany wieloma wyróżnieniami m.in. medalem Imre Nagy'ego, Bohaterów 1956 i Krzyża Wierności.

Robert Ulrich

Artykuł Chłopiec, który przeżył własną śmierć. Niezwykła historia węgierskiego powstańca, który nie miał prawa przeżyć pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Artykuł Piękny gest Węgrów. Upamiętnili Zbigniewa Herberta. ,,Inne państwa bezczynnie patrzyły…” pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

„Nie do zmiażdżenia” - ta piosenka mówi o Polsce i Węgrzech w 1956 roku. Ale twórca poniższego teledysku nawiązał również do czasów obecnych. Słusznie? Oceńcie sami.

Piosenkę wykonuje De Presse, którego liderem jest Andrzej Dziubek, mający matkę-Węgierkę.

Tekst nawiązuje do buntu polskiego i węgierskiego w 1956 r.:

Niby to gdzie indziej, niby to daleko
Lecz historia idzie taką samą ścieżką
Zanim terror zginie, odwiecznym zwyczajem
Rewolucja płynie Wisłą i Dunajem

Choć po naszą wolność różni już sięgali
Gorzko smakowała tym, co ją zabrali
Kiedy siali marazm nasi gnębiciele,
Zawsze ktoś się znalazł, kto otworzył cele
I zwycięskim wrogom w pogrzeb zmienił fetę
Zawsze jakiś Romek, zawsze jakiś Peter.

https://www.youtube.com/watch?v=s-REaC2Bhf8

Niezalezna.pl przypomina piekną historię młodych bohaterów:

Te ostatnie słowa mówią o najmłodszych bohaterach 1956 r. w Polsce i na Węgrzech – Romku Strzałkowskim i Peterze Mansfeldzie.

13-letni Romek Strzałkowski według relacji podniósł z ulicy polską flagę, którą niosła postrzelona przez komunistycznych bandytów tramwajarka Helena Przybyłek. Potem sam zginął zabity strzałem w klatkę piersiową. Wcześniej chłopak miał nieść transparent „Chcemy religii w szkole” (historycy podkreślają, że w sprawie Romka trudno oddzielić fakty od legendy).

15-letni Peter Mansfeld w czasie Powstania Węgierskiego był łącznikiem, przewoził ulotki, granaty i broń. Gdy w styczniu 1957 r. jego dowódca został skazany na śmierć, wraz z kilkoma kolegami wdarł się do willi Ministra Spraw Wewnętrznych Laszlo Pirosa. Potem stworzył grupę nastolatków, która postanowiła zdobyć broń, by odbijać aresztowanych siłą. Po aresztowaniu był torturowany i skazany został na karę śmierci. Wykonano ją, gdy skończył 18 lat.

źródło: Niezalezna.pl

Artykuł Nie do zmiażdżenia – piekna piosenka o Polakach i Węgrach. Z mocnym teledyskiem pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Romantikus Erőszak - Előre Mind, Pesti Srácok!

Előre mind pesti srácok,
Előre mind kit hív a Hon!
Zászlónk lobogjon a barikádon
Édes Hazánkért új hajnalon!

Száz éjszakát virrasztva át
Támadjunk újra bátor csatát,
Angyal vigyázzon reám és rátok,
Előre mind pesti srácok!

Emlékszem volt egy puskám,
Hoztad a térre, én vártam rád,
A piros-fehér-zöld karszalagod
Golyó még nem járta át.

A dicső virradat és éj
Minden pillanata szívemben él,
De a ruszki páncélos nyomában
Csend jött, halál és tél.

Lánctalpak törték a csontot,
Védőkart nem nyújt senki sem,
A világ csak messziről nézte,
Hogy a vérünk színe milyen.

Nem mondta kedvesem anyámnak,
Hogy még ma éjjel meghalok.
Azt mondta csak, hogy tavaszra
Visszatérek, s hogy bujdosok.

Kivégzőosztag vár minket,
Szép forradalmunk elveszett.
Ötvenhat gyertya lángját oltva
Vérbíró mond ránk ítéletet.

Jeltelen sírba hull vérünk,
A nagyvilág becsülete,
De visszatér újjászületve
Mindaz kit hív s vár nemzete.

Előre mind pesti srácok,
Előre mind kit hív a Hon!
Zászlónk lobogjon a barikádon
Édes Hazánkért új hajnalon!

Tłumaczenie:
Naprzód wszyscy chłopcy z Pesztu
Naprzód wszyscy, których ojczyzna wzywa
Niech nasze flagi załopoczą na barykadzie
Za ukochany kraj, za nowy świt

Trzymaliśmy straż przez 100 nocy
A teraz znów marzymy o odważnej walce
Niech anioły chronią Ciebie i mnie
Naprzód wszyscy chłopcy z Pesztu

Pamiętam Twoją broń,
przyniosłeś mi ją wtedy na skwer
Twoja czerwono-biało-zielona opaska
Wolna była jeszcze od śladu kul

Sześć wspaniałych nocy i poranków
Każda ta chwila wciąż żyje w moim sercu
Lecz śladem ruskich czołgów
Podążała tylko cisza, śmierć i zima

Lecz przejechały łamiąc kości
I nikt nie przyszedł nam z pomocą
Świat po prostu obserwował z daleka
Kolor naszej krwi

Mój drogi, Ty nie powiedziałeś wtedy matce
"Idę po śmierć"
Ty powiedziałeś:
"Będę się ukrywał, ale wrócę na wiosnę"

Pluton egzekucyjny czekał na nas
Nasze kochane powstanie upadło
I sędzia skazał nas na śmierć
Usuwając nawet światło 56 zniczy

Honor tego świata został zrzucony
Wraz z nami do nieoznaczonego grobu
Lecz ci, których wezwała ojczyzna
Powrócą, by odrodzić się.

Naprzód wszyscy chłopcy z Pesztu
Naprzód wszyscy, których ojczyzna wzywa
Niech nasze flagi załopoczą na barykadzie
Za ukochany kraj, za nowy świt

Artykuł „Naprzód chłopcy z Budy! Naprzód chłopcy z Pesztu! Naprzód wszyscy, których Ojczyzna wzywa” [wideo] pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Kárpátia - Neveket akarok hallani / Chcę usłyszeć imiona

Chcę usłyszeć imiona katów z 56',
Którzy rozstrzygnęli czystą rewolucję

Ponieważ grzech pozostanie grzechem,
Oni mają krew na rękach,
Nie mogą prosić o litość ani Boga, ani ludzi,
Tysiące ofiar ostrzegają nas zza grobów,
Mordercy i zdrajcy,
Nie mogą spoczywać w naszej świętej ziemi!

Chcę usłyszeć imiona,
Nie mogę przebaczyć,
Przez długie lata w więzieniu,
Przez łzy spadające w pył,

Ponieważ grzech pozostanie grzechem,
Oni mają krew na rękach,
Nie mogą prosić o litość ani Boga, ani ludzi,
Tysiące ofiar ostrzegają nas zza grobów,
Mordercy i zdrajcy,
Nie mogą spoczywać w naszej świętej ziemi!

teraz świat oczekuje od nas,
Byśmy odstąpili od tego,
Przez chrześcijańskie miłosierdzie,
Przebaczyć, iść dalej?

Przebaczyć tym,
Którzy rozjeżdżali dzieci czołgami?
Którzy nakazywali strzelać?

Czy powinniśmy przebaczyć za masakrę,
Po wielu latach zemsty?
Powinniśmy zapomnieć Węgrów,
Pochowanych twarzą do ziemi?

Ponieważ grzech pozostanie grzechem,
Oni mają krew na rękach,
Nie mogą prosić o litość ani Boga, ani ludzi,
Tysiące ofiar ostrzegają nas zza grobów,
Mordercy i zdrajcy,
Nie mogą spoczywać w naszej świętej ziemi!

Powinniśmy zapomnieć?
Jak wielu ludzi musiało emigrować?
Powinniśmy zapomnieć horror tortur?
Ostatnie słowa skazanych?

mamy wybaczyć,
By później osądziła to historia
Więc odpowiadam:
Nie, nie i nie!

Artykuł Kárpátia o 1956: „Chcę usłyszeć imiona katów. Tysiące ofiar ostrzegają nas zza grobów…” [wideo] pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

[caption id="attachment_1111" align="alignleft" width="750"] Czołgi na ulicach Budapesztu[/caption]

[...] wskazywaliśmy w odezwie, że klasa robotnicza Węgier powinna decydować o tym, jaki chce stworzyć rząd we własnym kraju. Zajęliśmy też stanowisko, że zewnętrzna interwencja jest niewłaściwa. To stanowisko uważamy za słuszne w swoich zasadach.

Jednak my doskonale sobie zdajemy sprawę z tego, że osłabienie obozu socjalistycznego jest równocześnie naszym osłabieniem i gdybym postawił przed każdym z członków partii pytanie: co ty wolisz – czy aby na Węgrzech istniał rząd reakcyjny, czy ażeby tam istniał rząd socjalistyczny, to zdaje mi się, że żaden z członków partii nie będzie się wahał w odpowiedzi.

Każdy z nas odpowie, że jestem zwolennikiem rządu socjalistycznego. Inaczej odpowiedzieć nie można. [...] Nie może ulegać wątpliwości, że restauracja stosunków kapitalistycznych na Węgrzech oznaczałaby poważne osłabienie obozu socjalistycznego. A nikt z nas takiego osłabienia nie chce i chcieć nie może.

Dlatego też, chociaż stoimy na stanowisku, że w wewnętrzne sprawy żadnego kraju nie powinny ingerować inne państwa, że przede wszystkim naród i klasa robotnicza powinny decydować same o rozwoju stosunków wewnętrznych i sytuacji politycznej w swoim kraju, to jednak każdy z nas musi być politycznym realistą. Polityki nie można prowadzić z perspektywy kilku dni, trzeba ją prowadzić z perspektywą na długi okres historyczny. I tak patrząc na rzeczy, będąc realistami, śledząc rozwój sytuacji na Węgrzech, musimy widzieć stan faktyczny.

Władysław Gomułka (4 listopada, 1956 r.)

Protesty we Francji:

Protesty we Włoszech:

Artykuł 4 listopada na ulice Budapesztu wjechały sowieckie czołgi. Jak „realista” Gomułka usprawiedliwiał agresję [wideo] pochodzi z serwisu Niezłomni.com.