W Markowej w 1944 roku doszło do symbolicznej dziś sytuacji - polska rodzina została zamordowana za ukrywanie Żydów, nie oszczędzono nawet dzieci. Symptomatyczne jest to, jak zostali potraktowani sprawcy.

Życiem za pomoc Żydom zapłacili Józef i Wiktoria (będąca w zaawansowanej ciąży) Ulmowie oraz ich szóstka dzieci (najstarsze miało 8 lat, a najmłodsze – półtora roku). Zginęło także ośmioro ukrywanych Żydów, w tym dwie kobiety i dziecko.

Tragiczną historię obrazującą polską martyrologię zna wielu, ale mniej osób wie, co stało się ze sprawcami. Jeden z internautów przypominał:

Włodzimierz Leś (posterunkowy granatowej policji w Łańcucie, jego rodzina pochodziła z Galicji Wschodniej, stąd był on powszechnie uważany za Ukraińca), który wydał Ulmów na śmierć, nie dożył końca wojny - został rozstrzelany z wyroku polskiego Państwa Podziemnego.

Co stało się z dowódcą masakry?

Eilert Dieken, dowódca oddziału, umarł w Niemczech wiele lat po wojnie - nigdy nie stanął przed sądem.

---

Był przez wiele lat policjantem w Esens w RFN. Nie został nigdy skazany i zmarł w 1969 r.

- przypominał dr Mateusz Szpytma.

Włodzimierz Leś, kt wydał Ulmów na śmierć, nie dożył końca wojny - został rozstrzelany z wyroku polskiego Państwa Podziemnego. Eilert Dieken, dowódca oddziału, kt przeprowadził masakrę w Markowej, umarł w Niemczech wiele lat po wojnie - nigdy nie stanął przed sądem. Taka różnica.

— Grzegorz Lisiński (@g_lisinski) 30 stycznia 2018

Artykuł Sytuacja, która mówi więcej niż grube tomy. Oto jak Niemcy, a jak Polskie Państwo Podziemne potraktowało morderców rodziny Ulmów pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

24 marca 1944 roku w Markowej koło Łańcuta (Podkarpackie) niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów. Najstarsza, Stasia, miała osiem lat, najmłodsze - półtora roku.

Józef i Wiktoria Ulmowie byli mieszkańcami czteroipółtysięcznej wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, a dzisiejszym województwie podkarpackim.

Podczas okupacji niemieckiej, zapewne pod koniec 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom o nieznanych imionach (w Łańcucie nazywano ich Szallami), a ponadto dwóm córkom oraz wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką o nieznanym imieniu i Geni (Gołdzie) Grünfeld. Józef i ukrywający się u niego mężczyźni zajmowali się garbowaniem skór. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie Włodzimierz Leś – granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 III 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku granatowych policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Najpierw zamordowano Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży). Następnie Dieken podjął decyzję o zabiciu dzieci.

W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów, który obecnie toczy się w Watykanie.

Według historyków w czasie okupacji niemieckiej co najmniej 1600 Polaków z terenu obecnego woj. podkarpackiego ukrywało Żydów – za świadczoną im pomoc Niemcy zamordowali ok. 200 Polaków. Szacuje się, że podczas wojny nawet kilkaset tysięcy Polaków mogło w różny sposób pomagać Żydom. Dokładnej liczby osób, które z tego powodu zostały zamordowane lub podlegały niemieckim represjom, nie sposób ustalić.

źródło: IPN / Muzeum Ulmów

https://youtu.be/InqWI_b0vcA

Artykuł 24 marca 1944 r. doszło do jednej z najbardziej poruszających historii II wojny światowej… pochodzi z serwisu Niezłomni.com.