Dziennikarze Onetu dotarli do dokumentów hiszpańskiego wywiadu wojskowego, które zostały wykradzione przez komunistyczną bezpiekę, a później znajdowały się w polskim ,,zbiorze zastrzeżonym" i były obłożone klauzulą tajności przez ćwierć wieku. Hiszpańskie służby pod koniec lat 80. zarejestrowały szefa MSZ Jacka Czaputowicza jako źródło informacji o pseudonimie ,,Corzuelo". Dziennikarze podkreślają: nie ma dowodów, by o tym wiedział.

Obok niego pojawiają się nazwiska Adama Michnika (pseudonim "Mario"), biskupa Alojzego Orszulika (,,Oswaldo") i publicysty ,,Gazety Wyborczej" Macieja Stasińskiego (,,Saturnino"). Czaputowicz w tamtym okresie działał w organizacji Wolność i Pokój.

Nadano mu pseudonim i przypisywano do jego nazwiska wydatki

- informuje Onet, dodając, że ,,opozycjoniści i księża często spotykali się wówczas z dyplomatami państw zachodnich, którzy potrzebowali od nich informacji dotyczących sytuacji w kraju, odmiennych od komunistycznej propagandy".

Na hiszpańskiej placówce działała 28-letnia dyplomatka Fabiola Moreno-Calvo, słusznie podejrzewana przez polską bezpiekę o pracę wywiadowczą. Działała ona na rzecz Centro Superior de Información de la Defensa (CESID), czyli hiszpańskiego wywiadu wojskowego. Dzięki sprawnie przeprowadzonej akcji służby PRL-owskie przechwytują dokumenty hiszpańskiej komórki wywiadu.

Wynika z nich, że Moreno-Calvo utrzymywała kontakty także m.in. z takimi działaczami jak Jacek Kuroń, Bronisław Geremek, Tadeusz Mazowiecki czy Janusz Onyszkiewicz. Oprócz nich była wydzielona grupa - osoby zarejestrowane jako formalne źródła informacji.

Czaputowicz podkreśla, że nie był agentem żadnego wywiadu, w tym hiszpańskiego. Wspomina o swoich spotkaniach z wieloma dyplomatami.

Nic nie mogę poradzić na to, że zarejestrowała mnie bez mej wiedzy i zgody. To dla mnie groteskowa sytuacja

- powiedział Onetowi. Stasiński, zarejestrowany w podobny sposób, mówi, że spotykał się z nią jako korespondent hiszpańskiej gazety.

Śmieszy mnie to, że ubierała te kontakty w jakiś współpracowników wywiadu, którzy mają jakieś pseudonimy

- dodaje. Adam Michnik nie udzielił odpowiedzi Onetowi. Przez hiszpańskie służby został opisany jako ,,jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej opozycji" - zakres informacji od niego zdobywanych może dotyczyć polityki i opozycji.

Onet podaje też sumy pieniędzy. ,,Corzuelo" miał pokwitować w marcu 1989 r. 2000 hiszpańskich peset, w lipcu i sierpniu — 1000 peset, w kolejnym miesiącu także 1000 peset (z łącznej sumy 15 tys. peset na całą agenturę). Jednak Czaputowicz zaprzecza przyjmowaniu pieniędzy. Z kolei Michnik miał dostać kolejno 4 tys. i 2 tys. peset, zaś Orszulik — 1000 peset. Niewykluczone, że nie otrzymywali gotówki, ale zaproszenia i prezenty (w przypadku Michnika i Stasińskiego), a Orszulika dodatkowo ,,wysyłka czasopism o tematyce religijnej". 1000 peset to wówczas niecałe 10 dolarów

Jak oceniano współpracowników? "Mario" oraz "Saturnino" dostali ocenę średnio-wysoką (medio-alto), zaś "Oswaldo" — wysoką (alto). Nie ma oceny ,,Corzuelo". Moreno-Calvo i uzyskiwane przez nią informacje zostały podsumowane ,,oceną średnią".

Z kolei legendarny szef CESID gen. Emilio Alonso Manglano oceniał wyniki jej pracy wysoko.

źródło: Onet.pl

Artykuł Najbardziej sensacyjne dotąd znalezisko w ,,zbiorze zastrzeżonym”. Czaputowicz, Michnik i inni jako źródła informacji zagranicznego wywiadu pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Prof. Norman Davies to znakomity popularyzator historii Polski na Zachodzie. Tym bardziej trudno  uwierzyć, że wypowiada takie słowa o stosunku obecnego pokolenia Polaków do własnej historii. Oto co powiedział w wywiadzie z ,,Gazetą Wyborczą".

Prowadzący wywiad Maciej Stasiński zapytał:

skąd u młodych kult tych prostych anachronicznych prawd: Bóg, Honor, Ojczyzna, powstanie, „żołnierze wyklęci” itd.? Przecież to mity i wiek XIX.

Davies odpowiadał:

Wie pan, niektóre prymitywne ludy wyspiarskie na Pacyfiku po zetknięciu się z przybyszami z Europy popadają w tzw. kulty cargo, wierzenia w nadejście nowego porządku. Gdzieś czczą Nixona, gdzie indziej w Afryce kapłan przekonuje ludność do masowego uboju bydła, po którym nastanie szczęśliwość itp. Taka wiara w nowy początek występuje też gdzie indziej. Brexitowcy w Wielkiej Brytanii wierzą, że kiedy Wielka Brytania odejdzie z Europy, to się odrodzi

- tłumaczył, dokonując karkołomnego porównania.

Czasem jesteśmy bezradni wobec tego, co się dzieje. Jak wytłumaczyć Donalda Trumpa? Wiadomo, że takie typy istnieją, ale żeby ktoś taki wygrał wybory i został prezydentem pierwszego państwa wolnego świata!? To dla nas za dużo. Brak nam zasobów intelektualnych, żeby to zrozumieć. Dlatego sięgamy do antropologii, do kuriozów psychologii zbiorowej, żeby pojąć takie zjawisko

- nie ukrywał zaskoczenia historyk. Nie brakowało innych wymownych fragmentów. Stasiński mówił:

ten triumfalizm jest bez sensu. Polska stała się niemal czarnym ludem w Europie.

Z kolei Davies uważa, że młodzi Polacy boją się obcych:

Mój syn Christian jest w Polsce i lubi tu być, ale to jedno uważa za dziwne. On się wychował w warunkach, w których pluralizm rasowy i wyznaniowy jest normą. Tak samo jest we Francji czy Niemczech. Młodzi Polacy rzadko to znają, nie mają takich kolegów w szkole czy na osiedlu. W 5-tysięcznym Kutnie jest pewnie bardzo mało obcokrajowców. Dla młodych Polaków oni są obcy, groźni. Na takiej glebie kwitnie ideologia PiS-u.

Publicysta Piotr Semka komentował:

Prof. Norman Davies w wywiadzie dla "Gazety Wyborczej". Arogancja w dawnym, dobrym stylu. pic.twitter.com/HMQScVtWWY

— Piotr Semka (@PiotrSemka) 10 listopada 2017

Z kolei inne wątki z wywiadu były z lubością podchwytywane przez przeciwników obecnego rządu:

N.Davies GW: "W Polsce PiS przejawia oczywistą nostalgię za PRL- em. Ci ludzie mówią, że są antykomunistyczni, ale w gruncie rzeczy chcą mieć swój PRL, swoje politbiuro oraz partia kontrolująca całe państwo.”

— Leszek Balcerowicz (@LBalcerowicz) 10 listopada 2017

Rafał Ziemkiewicz skwitował całość dosadnie:

Ale to bolesna prawda, jesteśmy podatni na "kult cargo". Byle palant łaskawie zechce na nas spojrzeć, napisać o nas parę zdań, i już go traktujemy jak Boga i wielki autorytet, bo on Bwana Kubwa profesor z Zachodu, Anglik! Norman Davies jest najlepszym dowodem swojej własnej tezy

Ale to bolesna prawda, jesteśmy podatni na "kult cargo". Byle palant łaskawie zechce na nas spojrzeć, napisać o nas parę zdań, i już go traktujemy jak Boga i wielki autorytet bo on Bwana Kubwa profesor z Zachodu, Anglik! Norman Davies jest najlepszym dowodem swojej własnej tezy https://t.co/55i9yJGy1B

— Rafał A. Ziemkiewicz (@R_A_Ziemkiewicz) 10 listopada 2017

Artykuł Dlaczego Polacy pokochali swoją historię? Brytyjski profesor znajduje odpowiedź. ,,Wie pan, niektóre prymitywne ludy po zetknięciu się z przybyszami z Europy…” pochodzi z serwisu Niezłomni.com.