Kazimierz Przerwa-Tetmajer i wiersz "Na morzu polarnem" ze zbioru "Poezye T. 2"

obraz: Richard Friese i "Eisbären mit zwei Jungen in Schneelandschaft" (Niedźwiedzie polarne z dwoma młodymi na tle śnieżnego krajobrazu"

Śnieg rozciągnięty w przestrzeń, pustą nieskończoną
Skrzy w słońcu i tysiącznym odblaskiem się mieni,
Jakby rozprysł się po nim pył z drogich kamieni,
W którym rozżarzonego skry metalu płoną.

Biały niedźwiedź powolnym, ciężkim idzie krokiem
Błyszcząc jasno; cień za nim ciemny, długi sunie —
Idzie ku słońca świetnie odstrzelonej łunie
Od gór lodowych, widnych hen pod nieba stokiem.

Tu bliżej, czyliż jodły wzrosły w śnieżnej bieli,
A miast gałęzi sople zwisły im błyszczące
Z konarów?... U stóp jodeł ludzie, patrzą w słońce,
Ale tak nieruchomi są, jakby posnęli...

To nie jodły, to maszty obmarzłe korwety,
Co pruć nie mogła ściętej w lód dokoła fali;
Ci ludzie na pokładzie nie śpią, lecz skostniali
Padli tam, zda się skórą pokryte szkielety.

Pootulane w futrach osrebrzonych szronem
Sztywne posągi, twardem dłutem śmierci kute — —
Snać opuścili mroźną, pochlebną kajutę,
By patrzeć, czy lód taje pod niebem zognionem?

Cisza i spokój śmierci... Od wschodu z ukosa
Ogromne słońce, świecąc straszliwie jaskrawo,
Na śniegi i na okręt bucha blasków lawą
I płomienistą łunę wlecze przez niebiosa.

Artykuł Kazimierz Przerwa-Tetmajer i wiersz „Na morzu polarnem” [1901 r.] pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Prawdziwym muzeum sztuki, inspirowanej folklorem podhalańskim jest pierwszy cmentarz zakopiański na Pęksowym Brzyzku. Powstał w połowie XIX w. na ziemi podarowanej przez Jana Pęksę.

Prawie wszystkie nagrobki – kapliczki i góralskie krzyże, rzeźbione w drewnie lub kamieniu, odlane w metalu albo malowane na szkle – to dzieła miejscowych artystów, czasem utalentowanych amatorów, częściej, jak autor wielu z nich, Władysław Hasior, uznanych profesjonalistów.

[flagallery gid=18 skin=nivo_slider_js]

Ale zakopiański  „Stary Cmentarz" to nie tylko i nie przede wszystkim z tego powodu miejsce szczególnie ważne zarówno dla Podhala, jak całej Polski, a zwłaszcza jej kultury. Spoczywają tu „odkrywca„ i jeden z twórców legendy Zakopanego Tytus Chałubiński, ks. Józef Stolarczyk, pierwszy zakopiański proboszcz i zdobywca wielu tatrzańskich szczytów, sławny bajarz Jan Sabała, słynny skoczek i kurier tatrzański Stanisław Marusarz.

Na „brzyzku", czyli urwisku nad potokiem, u stóp Tatr, odnajdziemy też m.in. groby Władysława Orkana, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Stanisława Witkiewicza, Kornela Makuszyńskiego, Antoniego Kenara oraz symboliczny nagrobek Witkacego.

Symboliczny, bo jak się okazało po ekshumacji ciała „zakopiańskiego demona" - z grobu na Polesiu, gdzie we wrześniu 1939 r. popełnił samobójstwo na wieść o wkroczeniu wojsk sowieckich – i uroczystym pogrzebie w ostatnich latach PRL, ministerialni urzędnicy przywieźli do Zakopanego szczątki anonimowej młodej Ukrainki.

Artykuł Najstarszy i najpiękniejszy. Zobacz wyjątkowe miejsce pamięci w Zakopanem [foto] pochodzi z serwisu Niezłomni.com.