Zanim nastąpiło porwanie 16-tu przywódców Polski Podziemnej i wywiezienie ich w głąb Rosji w 1945 r. Rosjanie praktykowali ten proceder wielokrotnie.

Powyżej: Pożegnanie Europy, obraz Aleksandra Sochaczewskiego

14 października 1767 porwali i wywieźli wgłąb Rosji przywódców Konfederacji Radomskiej, którzy sprzeciwili się zawartemu w styczniu 1767 r. porozumieniu dworów w Berlinie i Petersburgu w sprawie wspierania dysydentów w Rzeczypospolitej.

Już w latach 1763-1766 opracowały one bowiem tajny "układ północny" mający doprowadzić do likwidacji niepodległej Rzeczpospolitej. Którego kluczowym elementem tego (swoistego protoplasty paktu Ribbentrop-Stalin) planu było wymuszenie podpisania traktatu gwarancyjnego RP z Rosją, przekreślającego do reszty suwerenność Polski.

Ambasador rosyjski Nikołaj Repnin, aby złamać opór i sterroryzować polskich posłów przeciwnych równouprawnieniu innowierców i zawarciu traktatu gwarancyjnego pomiędzy Rzecząpospolitą i Imperium Rosyjskim, rozkazał oddziałom wojsk rosyjskich porwać przywódców Konfederacji Radomskiej: biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka, biskupa kijowskiego Józefa Andrzeja Załuskiego, hetmana polnego koronnego Wacława Rzewuskiego, jego syna Seweryna Rzewuskiego, a następnie zesłał ich do Kaługi, gdzie przebywali do 1773 roku.

Pozbawiony liderów opozycji, zniewolony Sejm uchwalił wówczas w lutym 1768 tzw. prawa kardynalne i przyjął ,,gwarancję" rosyjską. Tym samym Rzeczpospolita stała się zależna od Rosji tracąc resztki suwerenności.

W 1793 r. również 14 października sterroryzowany przez rosyjskie wojsko Sejm grodzieński przyjął napisany przez carycę Katarzynę II Wielką projekt wieczystego sojuszu polsko-rosyjskiego - swoistego protoplastę sojuszu PRL i ZSRR (później Układu Warszawskiego).

Z kolei w 1861 tegoż samego dnia (14 października) carski namiestnik okupowanej Polski - hr. Karol Lambert - wprowadził stan wojenny na terytorium Królestwa Polskiego.

Arkadiusz Urban

Artykuł Pakt Ribbentrop-Stalin, porwanie przywódców Polski Podziemnej, Układ Warszawski, stan wojenny… Wszystko to miało miejsce dużo wcześniej – w XVIII i XIX wieku pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

„Rossijskaja Gazieta” opublikowała stenogramy Józefa Stalina z reżyserem Siergiejem Eisensteinem. Wypowiedzi jednego z największych zbrodniarzy w historii ludzkości pośrednio tłumaczą, dlaczego dokonał zwrotu w polityce Sowietów.

Na zdjęciu: Berlin Wschodni 1950 rok i hasło "Niech żyje Stalin - najlepszy przyjaciel Niemiec"

Rozmowa, która odbyła się 26 lutego 1947 roku, dotyczy realizacji filmu "Iwan Groźny". Stalin nie do końca jest zadowolony. Powód?

Oczekiwał, że surowość cara zostanie wytłumaczona.

Pokazaliście cara niezdecydowanego, podobnego do Hamleta. Wszyscy mu podpowiadają, co ma robić i nie podejmuje samodzielnych decyzji. Mądrość Iwana Groźnego tkwiła w tym, że bronił on narodowego punktu widzenia i obcokrajowców do swojego kraju nie wpuszczał, odgradzał kraj od wejścia zagranicznych wpływów. Pokazując Iwana Groźnego w tym sensie zostały popełnione nieprawidłowości. Piotr I – też wielki przywódca, ale miał bardzo liberalne podejście do obcokrajowców, otworzył bramę i wpuścił zagraniczne wpływy do kraju, dopuścił do germanizacji Rosji. Jeszcze bardziej pozwoliła na to Katarzyna. I tak dalej. Czyżby dwór Aleksandra I był rosyjskim dworem? Czyżby dwór Mikołaja I był rosyjskim dworem? Nie. To były niemieckie dwory

[tłumaczenie za Rzeczpospolitą]

- mówi.

Dodaje, że jednym z jego błędów było, że "nie dociął pięciu dużych rodzin feudalnych". Gdyby to zrobił, "nie byłoby okresu wielkiej smuty", czyli kryzysu w latach 1598-1613.

Stalin podkreśla, że Iwan Groźny niepotrzebnie modlił się przed podjęciem każdej takiej decyzji. "Bóg mu przeszkadzał" - uważał i dodał:

Należy być bardziej zdecydowanym.

A widzowie na film o Iwanie Groźnym musieli czekać jeszcze 12 lat...

źródło: własne / Rzeczpospolita

Artykuł Opublikowano stenogramy z rozmów Stalina. Dyktator zdradził, jakich błędów musi unikać władca pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

[caption id="attachment_15245" align="alignright" width="371"] Stanisław August Poniatowski[/caption]

23 lipca 1792 roku Stanisław August Poniatowski przystąpił do Konfederacji Targowickiej, spisku magnatów, zawiązanego by obalić Konstytucję 3 maja.

27 kwietnia 1792 r. w Petersburgu przeciwnicy reform Sejmu Czteroletniego ze Stanisławem Potockim i Sewerynem Rzewuskim na czele, pod hasłem obrony zagrożonej wolności, zawiązali za zgodą Rosji konfederację przeciw Stanisławowi Augustowi i Konstytucji 3 Maja.

Konfederacja targowicka zaprowadziła w Rzeczypospolitej rządy terroru, przy pomocy wojska rosyjskiego dokonując licznych grabieży i kontrybucji dóbr patriotów. Zrujnowany kraj musiał znosić finansowe skutki pobytu 100-tysięcznej rosyjskiej armii okupacyjnej.

Miarą upadku targowiczan było uroczyste poselstwo przywódców konfederackich 14 listopada 1792 do carycy Katarzyny II, którzy podziękowali jej za "przywrócenie wolności i ustroju republikańskiego w Polsce.

W sytuacji wojskowej przewagi Rosjan, ponaglany przez carycę, Stanisław August uznał dalszy opór za bezcelowy. 23 lipca przedstawił rosyjskie ultimatum na naradzie Straży Praw zwołanej na Zamku Królewskim.

[quote]Za jego przyjęciem opowiedziało się siedem osób. Był wśród nich podkanclerzy koronny Hugon Kołłątaj, który ponaglał króla: "Dziś jeszcze, Miłościwy Panie, przystąpić potrzeba do konfederacji targowickiej, nie jutro; każdy moment jest drogi, bo krew Polaków go oblewa". Pięciu uczestników zebrania, w tym m.in. marszałek sejmu Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha głosowało za kontynuowaniem wojny.[/quote]

Po uzyskaniu zapewnienia o zachowaniu przez Rosję integralności terytorialnej Rzeczpospolitej, mając nadzieję na uratowanie choć części reform Sejmu Czteroletniego, król zadecydował o zakończeniu działań zbrojnych, zgłaszając akces do konfederacji.

[caption id="attachment_15246" align="alignleft" width="192"] Hugon Kołłątaj[/caption]

W wyrazie sprzeciwu wobec jego decyzji wielu polskich dowódców, w tym ks. Józef Poniatowski i Tadeusz Kościuszko podało się do dymisji. Kraj opuściło spore grono przedstawicieli polskich elit, m.in. marszałek sejmu Stanisław Małachowski oraz marszałek wielki litewski Ignacy Potocki.

Epilogiem wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. i rządów Targowicy był II rozbiór Polski, którego dokonały w styczniu 1793 r. Rosja i Prusy. Dla zwolenników Konstytucji 3 Maja konfederacja targowicka stała się symbolem zdrady narodowej.

Podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r. wielu jej przywódców, m.in. hetmana wielkiego litewskiego Szymona Kossakowskiego, skazano na śmierć i infamię oraz publicznie wieszano na szubienicach. Na tych, których nie udało się schwytać, m.in. na Stanisławie Potockim, Sewerynie Rzewuskim i Franciszku Branickim, wykonano wyrok "na wizerunku" (in effigie).

Skrajne opinie budzi postawa króla Stanisława Augusta, któremu z jednej strony zarzuca się brak zdecydowania w działaniu (mimo, iż jeszcze w maju 1792 r. przekonywał, że był gotów osobiście stanąć do walki w obronie Polski) i zbytnią uległość wobec Rosji, z drugiej zaś podkreśla się bezsens sytuacji, w jakiej monarcha znalazł się po ogłoszeniu konfederacji i wybuchu wojny z Rosją.

"(...) czy ustąpię, czy się oprę, zarówno ściągnę na siebie naganę. W pierwszym przypadku będą mi wyrzucali moją słabość, w drugim złożą na karb mego zuchwalstwa wzrost nieszczęścia, jakie stąd wyniknie"

- przekonywał po wybuchu wojny z Rosją polski monarcha.

źródło: Polskie Radio

Artykuł 222 lata temu Stanisław August Poniatowski przystąpił do Konfederacji Targowickiej. Jak dziękowano carycy Katarzynie za „przywrócenie wolności” pochodzi z serwisu Niezłomni.com.