Pisarze przeciwko żołnierzom wyklętym. Wypisy dla żyjących w błogiej nieświadomości. Tekst nadesłany przez Mariusza Soleckiego, autora m.in. książki Literackie portrety żołnierzy wyklętych.

1) Jan Brzechwa, Ballada o dwóch facetach, fragm. wiersza z tomu Brzechwy Palcem w bucie (1947):

„Byli sobie dwaj faceci
Zbudowani jak atleci.

Pili wódkę wyborową,
Szabrowali to i owo.

(…)

Zrabowali sto tysięcy,
Żałowali, że nie więcej.

W życiu radząc sobie świetnie,
Zniewolili dwie nieletnie.

Gdy przyjechał sędzia z Warki,
Pokrajali go w talarki.

W mieście bojąc się odwetu,
Na noc szli do N. S. Ze-tu, [pisownia oryginału]

I szerzyli terror w lesie,
Jak to pisze się w «Expresie»”.

2) Władysław Broniewski, fragm. poematu Opowieść o życiu i śmierci Karola Waltera-Świerczewskiego, robotnika i generała (1949):

„Jeszcze po lasach kluczą faszyści,
ręce ich kainowe.
Armia jest z ludu, ona oczyści
ziemie Polski Ludowej”.

3) Konstanty Ildefons Gałczyński, Piosenka o wilkach, fragm. wiersza ogłoszonego w „Przekroju” (1951):

„Wilki, wilki,
powiedzcie mi, wilki,
jakie są wasze prace?

Nasze prace
bomba i kastet –
oto są nasze prace.

Wilki, wilki,
powiedzcie mi, wilki,
a gdzie jest wasze sumienie?

Nasze sumienie
dolar w kieszeni –
ot, gdzie nasze sumienie.

(…)

Wilki, wilki,
powiedzcie mi, wilki,
jaka wasza ojczyzna?

Nasza ojczyzna
zdrada, zgnilizna –
taka nasza ojczyzna”.

4) Adam Bahdaj, Skalista ubocz, fragm. powieści z 1952 r.:

„Zbir faszystowski Hieronim Sękalski, pseudonim «Rębacz» (...) zorganizował oddział NSZ i w porozumieniu z gestapo i Abwehrą mordował żołnierzy AL i członków PPR (...). Członkowie bandy mordowali funkcjonariuszy władz bezpieczeństwa (…) «Rębacz» kontaktował się z faszystowskimi bandami ukraińskimi UPA (...). Akt oskarżenia ujawnia kontakty NSZ z polskimi faszystami na wychodźstwie... Fundusze na podziemie w Polsce szły z banków angielskich i amerykańskich”.

5) Tadeusz Konwicki o dowódcy V Brygady Wileńskiej AK, mjr. Zygmuncie Szendzielarzu „Łupaszce” (1910–1951), Rojsty, fragm. powieści z 1956 r.:

„Pertraktowali z Niemcami (...). A taki Łupaszko to nawet poszedł z Niemcami za Niemen”.

6) Włodzimierz Odojewski o por. Janie Kempińskim „Błysku” (1921–1946), Kretowisko, fragm. opowiadania z tomu Odojewskiego Dobrej drogi, Mario (1956):

„Jeszcze w czterdziestym szóstym (...) banda «Błyska» (...) mordowała peperowców (...) «Błyska» pojmano (...) świat przybrał nareszcie prostotę i spokój”.

7) Zbigniew Domino o dowódcy VI Brygady Wileńskiej AK, kpt. Władysławie Łukasiuku „Młocie” (1906–1949), fragm. powieści Błędne ognie (1972):

„(...) zaczęło się pijaństwo na umór. Pierwszym, który na serio zabrał się do picia, był Młot. Po paru kolejnych, w szybkim tempie opróżnionych szklankach bimbru blada twarz Młota poczerwieniała, głos zrobił mu się zdarty, chrapliwy. (...). Skądś pojawiła się stara harmonia, rozsunięto stoły i pierwsze pary ruszyły w tany. Tłustozada Pela przygarnęła Młota, który wyglądał przy niej jak krasnoludek przy słoniu”.

8) Janusz Przymanowski, Wszyscy i nikt, fragm. powieści z 1976 r.:

„(…) patrzył na żołnierzy w rogatywkach, którzy uwijali się po wiejskiej ulicy wśród pożaru. Jeden strzelał z pistoletu maszynowego do krowy, drugi zakładał stryczek na szyję chłopu w koszuli, trzeci przykładał żagiew do słomianego dachu stodoły. Nad daszkami świeciły piecowym sreberkiem przesadnie duże orły w ciężkich koronach”.

9) Jerzy Grzymkowski o mjr. Marianie Bernaciaku „Orliku” (1917–1946), fragm. powieści Wierne blizny (1978):

„Oni się nie pieszczą… (…) byłem teraz w garwolińskim… Tam «Orlik»… (…) co on wyprawia… (…) «Orlik» wyrżnął całą rodzinę milicjanta. Najmłodsze dziecko: osiem miesięcy. Zatłukli kolbą. Nawet buzi nie było można rozpoznać! Krwawa miazga (…). A jest tego dziadostwa do nagłej cholery (…).

10) Katarzyna Bonda, fragm. powieści Okularnik (2015):

„Czerwony punkt (…) oznaczał (…) Hajnówkę, z której następnego dnia odprawić się miał do Związku Radzieckiego ostatni oddział Armii Czerwonej. Razem z wojskiem odsyłano solidny transport czołgów, broni i żywności. Partyzanci zamierzali popisowo napaść na pociąg i zrabować sprzęt. Żołnierzy wyrżnąć. Zdrajców ojczyzny powiesić. Szykowała się jatka, bo akcja miała być manifestacją siły antykomunistycznego podziemia wojskowego, dla którego wojna wciąż trwała. (…). Napad zaplanowano na dziś, przed świtem”.

Mariusz Solecki – autor (m.in.) książki Literackie portrety żołnierzy wyklętych. Esej o literaturze polskiej lat 1948–2010 (2013) i pierwszej antologii wierszy o żołnierzach wyklętych Płaszcz chwały (2017).

Artykuł Pisarze przeciwko Żołnierzom Wyklętym. 10 wypisów dla żyjących w błogiej nieświadomości… pochodzi z serwisu Niezłomni.com.

Oto projekty podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych oraz ramowych planów nauczania dla wszystkich typów szkół – zaczynamy prekonsultacje - czytamy na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Jednocześnie MEN zachęca ekspertów, nauczycieli, rodziców, uczniów do przesyłania opinii do 9 grudnia.

Poniżej lista lektur dla klas IV-VIII. Przekażcie nam swoje opinie w komentarzach z uzasadnieniem - zbierzemy Wasze głosy i wyślemy Ministerstwu.

Klasa IV

Lektury obowiązkowe:

Jan Brzechwa, Akademia pana Kleksa
Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks)
René Goscinny, Jean - Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań)
Adam Mickiewicz, Powrót taty, Pani Twardowska, Pan Tadeusz (opisy)
Joanna Olech, Dynastia Miziołków
Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego
Wybrane podania i legendy polskie Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek, Kot w butach, Sinobrody, Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce, Jeanne Marie Leprince de Beaumont, Piękna i Bestia
Wybrane wiersze Władysława Bełzy, Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Joanny Kulmowej, Juliana Tuwima.

Lektury uzupełniające:

Adam Bahdaj, Kapelusz za 100 tysięcy
Frances Hodgson Burnett, Tajemniczy ogród lub inna powieść
Janusz Korczak, Król Maciuś Pierwszy
Maria Kownacka, Zofia Malicka, Dzieci z Leszczynowej Górki
Selma Lagerlöf, Cudowna podróż
Sat - Okh, Biały mustang
Wybór innych tekstów kultury, w tym utwory dla dzieci i młodzieży; film i spektakl teatralny z repertuaru dziecięcego; wybrane programy telewizyjne.

Klasa V

Lektury obowiązkowe:

Clive Staples Lewis, Opowieści z Narni. Lew, czarownica i stara szafa
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (zwyczaje i obyczaje)
Ferenc Molnar, Chłopcy z Placu Broni
Bolesław Prus, Katarynka
Juliusz Słowacki, W pamiętniku Zofii Bobrówny
Seweryna Szmaglewska, Czarne Stopy
Wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz np. mity o: Prometeuszu, Syzyfie, Demeter i Korze, Dedalu i Ikarze, Heraklesie, Edypie, Tezeuszu i Ariadnie, Orfeuszu i Eurydyce
Biblia, powstanie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne
Wybrane wiersze Jana Twardowskiego, Leopolda Staffa, Anny Kamieńskiej, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza.

Lektury uzupełniające:

Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów
Andrzej Maleszka, Magiczne drzewo
Karol May, Winnetou
Małgorzata Musierowicz, wybrana powieść
Edmund Niziurski, Sposób na Alcybiadesa
Bolesław Prus, Kamizelka
Henryk Sienkiewicz, Janko Muzykant
Mark Twain, Przygody Tomka Sawyera
Wybór innych tekstów kultury.

Klasa VI

Lektury obowiązkowe:

Antoni Czechow, Kameleon, Śmierć urzędnika
Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi
Ignacy Krasicki, wybrane bajki
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (polowanie oraz koncert Wojskiego)
John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem
Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy
Wybrane wiersze Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza, Zbigniewa Herberta.

Lektury uzupełniające:

Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie
Joseph Rudyard Kipling, Księga dżungli
Marcin Kozioł, Skrzynia Władcy Piorunów
Stanisław Lem, Cyberiada (fragmenty)
Kornel Makuszyński - wybrana powieść
Lucy Maud Montgomery, Ania z Zielonego Wzgórza
Alfred Szklarski, wybrana powieść
Katarzyna Zychla, Dziewczynka tańcząca z wiatrem

Klasa VII

Lektury obowiązkowe:

Charles Dickens, Opowieść wigilijna
Aleksander Fredro, Zemsta
Jan Kochanowski, wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym tren I, V, VII, VIII
Ignacy Krasicki, Żona modna
Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, II część Dziadów, Pan Tadeusz (historia Polski)
Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik
Stefan Żeromski, Siłaczka
Wybrane wiersze Cypriana Norwida, Bolesława Leśmiana, Mariana Hemara, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta.

Lektury uzupełniające:

Agatha Christie, wybrana powieść kryminalna
Ernest Hemingway, Stary człowiek i morze
Helena Keller, Widzieć przez trzy dni
Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie Umarłych Poetów
Beata Obertyńska, Z domu niewoli (fragmenty)
Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy
Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze (fragmenty)
Wybór innych tekstów kultury.

Klasa VIII

Lektury obowiązkowe:

Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
Juliusz Słowacki, Balladyna
Antoine de Saint - Exupery, Mały Książę
Stefan Żeromski, Syzyfowe prace
Wybrane wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Wisławy Szymborskiej, Jarosława Marka Rymkiewicza, Stanisława Barańczaka.

Lektury uzupełniające:

Bogdan Bartnikowski, Dzieciństwo w pasiakach
Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty)
Suzanne Collins, Igrzyska śmierci
Arkady Fiedler, Dywizjon 303
Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość (fragmenty)
Karolina Lanckorońska, Wspomnienia wojenne 22 IX 1939 - 5 IV 1945 (fragmenty)
Nela Mała Reporterka, Nela na kole podbiegunowym
E. - E. Schmitt, Oskar i pani Róża Wybór innych utworów tekstów kultury, w tym wierszy współczesnych poetów i reportaży.

Artykuł Te książki będą czytać nasze dzieci w klasach IV-VIII – oto propozycje ministerstwa pochodzi z serwisu Niezłomni.com.