Pan Tadeusz − polski film niemy z 1928 roku, zrealizowany na podstawie epopei Adama Mickiewicza. Film wyreżyserował Ryszard Ordyński, scenariusz napisali Andrzej Strug oraz Ferdynand Goetel. Premiera odbyła się w listopadzie 1928. Przez wiele lat dzieło uważano za zaginione, dopiero w 2006 odnaleziono większość nakręconego materiału.
Obsada:
Wojciech Brydziński − Adam Mickiewicz
Stanisław Knake-Zawadzki − Sędzia
Jan Szymański − Jacek Soplica (ksiądz Robak)
Mariusz Maszyński − Hrabia
Leon Łuszczewski − Tadeusz Soplica
Helena Sulimowa − Telimena
Zofia Zajączkowska − Zosia
Paweł Owerłło − Podkomorzy
Helena Górska-Brylińska − Podkomorzyna
Rena Hryniewiczówna − Podkomorzanka
Mura Starkówna − Podkomorzanka
Wiesław Gawlikowski − Wojski
Janina Klimkiewiczowa − Wojszanka
Marian Jednowski − Gerwazy
Ludwik Fritsche − Protazy
Ajzyk Samberg − Jankiel
Józef Zejdowski − Konewka
Jerzy Janowski − Brzytewka
Henryk Weise − Szydełko
Mikołaj Lewicki − Buchman
Józef Śliwicki − Stolnik
Marian Palewicz – generał Dąbrowski
Józef Trębicki – generał Kniaziewicz
Bolesław Horski – major Płut
Józef Maliszewski – kapitan Rykow
Henryk Rzętkowski – sierżant Gont
Oficjalna premiera dzieła miała miejsce 9 listopada 1928 roku w Warszawie. W ówczesnej prasie Pana Tadeusza zapowiadano jako „epopeję filmową nieśmiertelnego dzieła Adama Mickiewicza”, obraz rocznicowy, „superprodukcję realizowana na dziesięciolecie niepodległości Polski”. Projekt okazał się dla twórców sukcesem komercyjnym, ciesząc się wielkim powodzeniem w stolicy.
Warto dodać, że film zaginął w czasie II wojny światowej. W latach 50-tych XX wieku odnaleziono fragmenty filmu o łącznej długości czterdziestu dwóch minut. W 2006 roku we Wrocławiu odnaleziono kolejne fragmenty, dzięki czemu udało się zrekonstruować około stu dwudziestu minut trwającego oryginalnie ponad trzy godziny filmu.
(209)
