12 lipca 1920 r. w Moskwie doszło do podpisania traktatu sowiecko-litewskiego. Na jego mocy Sowieci przekazali Wilno Litwinom. Okazuje się, że traktat posiadał tajną klauzulę…
Na mapie: litewskie roszczenia terytorialne
Zapis w umowie nie został upubliczniony.
Zgodnie z klauzulą, Litwa miała nie przeszkadzać Sowietom, którzy szli by walczyć z Polską, w przemaszerowaniu przez terytorium naszego kraju. W mojej opinii jest to fakt, który Litwa próbuje przemilczeć. Z tego, co wiem, brytyjscy dyplomaci nie chcieli uwierzyć, że tak można postąpić. Bo z jednej strony Litwa deklaruje neutralność, a z drugiej podpisuje tajny protokół z Rosją Sowiecką
– powiedział znany litewski historyk, Alfredas Bumblauskas w rozmowie z ZW.lt.
Jego zdaniem, stosunki między Polską i Litwą były bardzo złe, ale pakt litewsko-sowiecki ocenia jednoznacznie negatywnie.
Rozwiązanie, które wybrano było ewidentnie złe. Bo tamto rozwiązanie oznaczało nie tylko konflikt z Polską, ale również z zachodnią dyplomacją. Zwłaszcza z brytyjską
– mówi.
Historyk uważa, że znaczenie Bitwy Warszawskiej jest na Litwie ignorowane, podobnie jak postać Józefa Piłsudskiego.
Przecież jeszcze Czesław Miłosz mówił, że gdyby nie Bitwa Warszawska, to Wilno zostałoby stolicą sowieckiej Litwy 20 lat wcześniej. I ten fakt nadal trzeba udowadniać. Chociaż moim zdaniem jest to absolutna prawda. Zatrzymanie kawalerii Tuchaczewskiego nad Wisłą, było sprawą wagi europejskiej. I Litwini muszą to zrozumieć
– mówi Bumblauskas.
(3207)
