W nocy z 15 na 16 września 1939 r.: haniebna klęska elity niemieckiej armii – esesmanów z SS Germania

Jednym z zupełnie zapomnianych epizodów kampanii wrześniowej 1939 roku było spektakularne zwycięstwo 49. Huculskiego Pułku Strzelców nad elitą niemieckiej armii – esesmanami z pułku zmotoryzowanego SS-Standarte Germania (jeden z trzech pułków Waffen SS w r. 1939 – obok SS–Leibstandarte Adolf Hitler i SS–Standarte Totenkopf).

Podczas przebijania się z Przemyśla do Lwowa w nocy z 15 na 16 września Hucułowie dowodzeni przez ppłk. dypl. Karola Hodyłę wraz z 53. Pułkiem Strzelców w nocnej akcji opodal Sądowej Wiszni zaatakowali w Mużyłowicach sztab i jeden z batalionów Germanii i rozbili je w ciągu niecałej pół godziny. Niemcy stracili m.in. cały tabor motorowy oraz artylerię. Była to jedna z najbardziej upokarzających klęsk jednostki SS w czasie II wojny światowej. Warto pamiętać, że polscy żołnierze poszli do tego ataku z rozładowanymi karabinami (aby przypadkowy strzał nie zaalarmował przeciwnika). Pokonali przeciwnika bagnetem, kolbą i granatem.

Warto odwołać się tutaj do relacji świadków. Oto fragment wspomnień gen. Prugar-Ketlinga:

„Padło kilka strzałów artyleryjskich czy moździerzowych i odezwały się ciężkie karabiny maszynowe, które grały całymi taśmami. Wiedziałem, że to niemieckie, bo nasi idąc do nocnego natarcia rozładowali z mojego rozkazu broń. Na pewien czas zatrzymałem kolumnę, a sam z podpułkownikiem Popielem podjechałem bliżej. Walka trwała dalej, ale ogień słabł. Strzelcy 49. Pułku Piechoty i 53. Pułku Strzelców wtargnęli już do środka wsi, siekąc i kłując bagnetem każdego, kto się im pod rękę nawinął. Odzywające się od czasu do czasu seriami strzały pistoletów maszynowych urywały się nagle w połowie magazynków. Czuło się, że ręka, która jeszcze przed ułamkiem sekundy naciskała spust, martwieje i bezwładnie opada, paraliżowana uderzeniem kolby lub pchnięciem bagnetu.

Nie słychać było żadnych okrzyków. Bój toczył się w ciemnościach i złowrogiej ciszy. Nikt już nim nie kierował – nikt o pardon nie prosił. Wrażenie było niesamowite. Toteż groza, jaka opanowała Niemców, musiała przewyższać wszystkie dotychczasowe ich przeżycia. Z takim zaskoczeniem i z takim atakiem nie spotkali się na pewno nigdy. Trupy, które oglądaliśmy później, miały wyraz straszny. Trwoga, wśród której ginęli, nie znikła z ich twarzy.
Wysiedliśmy z samochodu i pieszo podążaliśmy za cichnącym i dogorywającym odgłosem nocnego szturmu. W coraz jaśniejszym brzasku porannym odróżnialiśmy domy, drzewa, opłotki, a później… działa, jaszcze, ciągniki, samochody – najpierw pojedyncze, potem grupy, całe parki. Przecieraliśmy oczy, by się upewnić, czy to nie złudzenie, tak nieprawdopodobnie zdobycz ta wyglądała. Duża i bogata wieś zawalona była po brzegi sprzętem i materiałem wojennym (…) Zaskoczenie było kompletne, więc walka trwała nie dłużej niż pół godziny”.

Niemcy ponieśli w tym starciu ciężkie straty osobowe i sprzętowe. Stracili większość taboru motorowego (ok. 200 pojazdów) i artylerii. Niestety, z braku możliwości ewakuacji Polacy musieli zniszczyć tę imponującą zdobycz.
Na skutek haniebnej klęski pułk SS–Germania został po tej kampanii rozwiązany i nie miał już ciągłości w strukturach Waffen SS. Strzelcy Huculscy potwierdzili swoją renomę elitarnego pułku, zdolnego do walki z każdym przeciwnikiem. Po II wojnie ich macierzysty region znalazł się poza granicami Polski.

Piotr Pacak, źródło: Nowa Gazeta Jaworska