Jak określić relacje między Kościołem a wolnomularstwem? W dostępnej literaturze niekiedy bywają one charakteryzowane terminem „wrogość”, kiedy indziej jest mowa o „przeciwnikach” lub o „konkurentach” do rządu dusz. Mimo pewnej zbieżności znaczeniowej każde z tych słów posiada zupełnie inny ciężar. Niewątpliwie najmocniejszym z nich jest określenie „wróg”, które zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” odnosi się do „człowieka nieprzyjaźnie usposobionego wobec kogoś”, „człowieka zwalczającego coś” czy wreszcie do „czegoś, co szkodzi komuś lub czemuś”.
Dla wroga nie może być litości, bo jak podkreślał generał Sun Tzu, w tym przypadku podejście musi być zawsze bardzo radykalne: „Wroga należy ujarzmić, stawiając go w niekorzystnej sytuacji; nie dać mu odpocząć, zwabić go, by się udał tam, gdzie tego chcemy”. Z kolei „przeciwnik” to wprawdzie również „ten, kto występuje przeciw komuś lub czemuś”, ale równocześnie „ten, kto rywalizuje z kimś w walce sportowej”. Stosunkowo najłagodniejszym jest określenie „konkurent”, w przypadku którego nie ma nacechowania emocjonalnego stwierdzenie faktu — „osoba lub firma konkurująca z innymi”. Różnica jakościowa dzieląca „wroga” od „konkurenta” jest olbrzymia.
Aneks
Wybór dokumentów ilustrujących relacje między Kościołem a wolnomularstwem
Na aneks składa się 10 najważniejszych dokumentów ilustrujących relacje między Kościołem a wolnomularstwem na przestrzeni blisko 300 lat istnienia i działalności tego ostatniego. Wybór rozpoczyna Konstytucja Apostolska „In eminenti” papieża Klemensa XII, będąca pierwszą oficjalną wypowiedzią Stolicy Apostolskiej w sprawie masonerii, a kończy opublikowany anonimowo komentarz Josepha kard. Ratzingera „Riflessioni” z 1985 roku. W aneksie świadomie pominięto poświęconą w całości „Sekcie Masońskiej” Encyklikę papieża Leona XIII. Jest to niewątpliwie bardzo ważny dokument, jednakże w tym wyborze zrezygnowano z niego z uwagi na znaczną objętość oraz na fakt jego stosunkowo łatwej dostępności. Dokumenty zaprezentowane zostały tu w językach oryginalnych, tj. w takich, w których były one pierwotnie spisywane i ogłaszane (łacina, niemiecki i włoski).
Dokument nr 1
Konstytucja Apostolska IN EMINENTI APOSTOLATUS SPECULA papieża Klemensa XII, 28 kwietnia 1738 r.
Dokument nr 2
Konstytucja Apostolska PROVIDAS ROMANORUM PONTIFICUM papieża Benedykta XIV, 18 marca 1752 r.
Dokument nr 3
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917
Dokument nr 4
Protokół tzw. konferencji akwizgrańskiej
Dokument nr 5
Deklaracja z Lichtenau, 5 lipca 1970 r.
Dokument nr 6
Oświadczenie Konferencji Biskupów Niemieckich podsumowujące wnioski zrozmów komisji pod przewodnictwem bpa Josefa Stimpfle zkomisją utworzoną przez Zjednoczone Wielkie Loże Niemiec, 28 kwietnia 1980 r.
Dokument nr 7
Deklaracja SACRA CONGREGATIO Kongregacji Nauki Wiary „O katolikach, którzy zapisują się do stowarzyszeń masońskich”, 17 luty 1981 r.
Dokument nr 8
Kanon 1374 Kodeksu Prawa Kanonicznego promulgowanego przez Jana Pawła II, 26 maja 1983 r.
Dokument nr 9
Deklaracja QUAESITUM EST Kongregacji Nauki Wiary, 26 listopada 1983 r.
Dokument nr 10
„RIFLESSIONI” — Refleksje Josepha kard. Ratzingera w rok po ogłoszeniu Deklaracji Kongregacji Nauki Wiary, 23 lutego 1985 r.
Norbert Wójtowicz, Wolnomularstwo a Kościół katolicki – Wrogowie, przeciwnicy czy konkurenci?, Ostoja, Kraków.
Książkę można nabyć TUTAJ.
Nota o autorze
Norbert Wójtowicz (ur. 1972) – historyk, teolog, pedagog i publicysta. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego i Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu, od 2003 doktor nauk humanistycznych. Pracownik kilku wyższych uczelni, od 2006 pracownik Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (obecnie OBEP IPN we Wrocławiu). Od 2008 członek Zarządu Światowej Rady Badań nad Polonią (The World Research Council on Poles Abroad). Autor i redaktor szeregu publikacji poświęconych historii i myśli wolnomularstwa, m.in. Masoneria. Mały słownik (2006), Wielki Architekt Wszechświata. Teologiczna krytyka masońskich wizji Boga (1999), Masoni w wielonarodowościowej II Rzeczypospolitej (2011), Rozmowy o masonerii (2005) i Antymasońska kampania 1938 (2005). Za swoją pracę i działalność społeczną odznaczony m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi RP, Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką honorową „Za Zasługi dla Turystyki”, Medalem „Pro Patria” i Medalem „Pro Memoria”, Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej oraz Brązowym Medalem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
(239)
