Wina i kara. Rozliczenie zbrodni totalitaryzmów

w W Twoim mieście/Zapowiedzi


Zachęcamy do obserwowania strony na Twitterze

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na międzynarodową konferencję naukową „Wina i kara. Społeczeństwa wobec rozliczeń zbrodni popełnionych przez reżimy totalitarne w latach 1939–1956”.

Konferencja odbędzie się dniach 2–3 października 2014 r. (czwartek–piątek) w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki Przystanek Historia w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 21/25.

 ZAPROSZENIE_PL

Czy totalitaryzmy mogą poddać się rozliczeniom? Popełnionych przez nazistów i komunistów zbrodni nie da się ani cofnąć, ani wymazać. W świadomości społecznej na całym świecie funkcjonują obecnie najróżniejsze stanowiska odnoszące się do dziedzictwa totalitaryzmów, doświadczanego bezpośrednio lub pośrednio. Do dziś wiele państw boryka się także, mimo narastającego dystansu czasowego, z rozliczeniem przeszłości, rzutującym nieraz bardzo wyraźnie na bieżące życie polityczne i społeczne. Próby podobnych rozliczeń podejmowano zarówno zaraz po zakończeniu działań wojennych, jak i w ograniczonym zakresie po 1956 r.

INVITATION_ENG

[quote]Koncepcja sympozjum została stworzona w oparciu o dwa porządki czasowe. Pierwszym jest czas zbrodni, popełnionych przez hitlerowskie Niemcy i ZSRS w okresie II wojny światowej oraz przez władze komunistyczne od zakończenia wojny do roku 1956 – momentu częściowego odejścia od stalinowskich opresji. Drugi, ważniejszy porządek czasowy obejmuje dłuższy okres całej powojennej historii Europy (i świata), aż po dzień dzisiejszy. To w nim rozgrywały się rozliczenia z owymi zbrodniami i w nim kształtowała się społeczna świadomość dziedzictwa totalitaryzmów.[/quote]

Dwoistość porządków czasowych znajduje swoje odzwierciedlenie w układzie tematycznym konferencji. Dlatego byłoby pożądane, by przewidziane w każdym module rozważania i analizy, wychodząc od logiki chronologicznej i geograficznej, zostały poprowadzone aż do sytuacji dzisiejszej.

Zasadniczym celem konferencji jest stworzenia charakterystyki rozliczeń zbrodni popełnionych przez hitlerowską Rzeszę i ZSRS – niemniej te dwa państwa nie staną się jedynym przedmiotem analiz. Z oczywistych względów zbrodnie przez nie popełnione oddziaływały na inne kraje: od państw bałtyckich po Francję. W ramach porównania warto byłoby pokusić się o zasygnalizowanie kwestii rozliczeń z wojenną przeszłością reżimów, którym bliżej było do autorytaryzmu niż do totalitaryzmu: Japonii i Włoch.

Realizacja powyższych zamierzeń wymaga interdyscyplinarnego ujęcia, możliwego dzięki skompletowaniu międzynarodowego zespołu badaczy różnych specjalności: historyków, politologów, socjologów czy antropologów.

Obrady prowadzone będę w języku polskim i angielskim z tłumaczeniem symultanicznym.

 

Dodatkowe informacje: Patryk Pleskot – [email protected]

 

P R O G R A M

 

2 października 2014 r.

9.00–9.10 – rozpoczęcie konferencji

Rozliczenia z niemieckim nazizmem

9.10–10.50 – Kontekst niemiecki, część I

Prowadzący – dr Tomasz Łabuszewski

  • Kirsten Goetze (Niemcy) – Długi cień dyktatury: niemieckie społeczeństwo i wymiar sprawiedliwości 1933–1945
  • dr Jane Lenzina (Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Dictatur, Niemcy) –Rozliczenia z nazistowską przeszłością w zachodnich Niemczech – refleksje nad źródłami ciągłości i zmiany w powojennej pamięci zbiorowej
  • dr Paweł Kosiński (Instytut Pamięci Narodowej) – Recepcja procesów norymberskich w społeczeństwie niemieckim
  • Daria Czarnecka (Archiwum Państwowe w Katowicach) – Procesy w Dachau. Sprawiedliwość zwycięska czy sprawiedliwość zwycięzców?
  • dyskusja

10.50–11.10 – przerwa kawowa

11.10–12.05 – Kontekst niemiecki, część II

Prowadzący – dr Kazimierz Krajewski

  • Joanna Lubecka (Instytut Pamięci Narodowej) – Zrozumieć nazistę. Wątki racjonalizacji i zrozumienia zachowania zbrodniarzy nazistowskich w procesach powojennych i badaniach psychologicznych
  • Helena Anna Jędrzejczak (Uniwersytet Warszawski) – Dietrich Bonhoeffer – zapomniane (?) rozważania nad winą i karą w kontekście walki z reżimem nazistowskim
  • dyskusja

12.05–13.00 – Kontekst polski

Prowadzący – dr Kazimierz Krajewski

  • Łukasz Jasiński (Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku) – Wybrane aspekty działalności Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce
  • dr Dariusz Burczyk (Instytut Pamięci Narodowej) – Działalność Specjalnego Sądu Karnego w Gdańsku (1945–1946) jako próba rozliczenia zbrodni hitlerowskich na terenie Pomorza Gdańskiego i Zachodniego oraz Warmii i Mazur
  • dyskusja

13.00–14.00 – przerwa na lunch

14.00–15.40 – Europa Wschodnia – Bałkany

Prowadzący – dr Patryk Pleskot

  • Olga Tsadko (European Humanities University, Litwa) – Procesy transformacji w zbiorowej pamięci ofiar akcji pacyfikacyjnej „Hornung” w 1943 r.
  • dr Ruslana Martseniuk (Ukraina) – Bohaterowie lub kolaboranci – problem (nie)uznania żołnierzy dywizji Waffen SS na Ukrainie i na Łotwie
  • Agata Biernat (Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń) – Odpowiedzialność za zbrodnie ustaszowców w czasie drugiej wojny światowej
  • dr hab. Piotr Żurek (Akademia Techniczno-Humanistyczna, Bielsko-Biała) – Front Wyzwolenia i „antykomunistyczna kolaboracja”. Współczesna Słowenia wobec własnej historii II wojny światowej
  • dyskusja

15.40–16.00 – przerwa kawowa

16.00–17.40 – Kontekst międzynarodowy

Prowadzący – dr Patryk Pleskot

  • Georgia Kipouropoulou (University of Western Macedonia, Grecja) – Okupacja niemiecka w Grecji. Konsekwencje ekonomiczne, polityczne i społeczne
  • prof. Wichert ten Have (Holandia) – Powojenne spojrzenie na drugowojenne paradoksy w Niderlandach
  • prof. Jacek Tebinka (Uniwersytet Gdański) – Brytyjczycy i Amerykanie wobec zbrodni niemieckich w czasie powstania warszawskiego. Sprawa Heinza Reinefartha
  • dr Krystyna T. Zamorska (USA) – Druga wojna światowa i zimna wojna. Powojenna amerykanizacja niemieckich zbrodni popełnionych w Polsce
  • dyskusja

17.40–18.00 – przerwa kawowa

Rozliczenia z sowieckim komunizmem

18.00–19.30 – Kontekst rosyjski

Prowadzący – dr Patryk Pleskot

  • prof. David Rich (Catholic University of America, USA) – Moje państwo terroru, twoje państwo terroru. Sowiecki wymiar sprawiedliwości wobec kolaborantów 1944–1956
  • dr hab. Karol Karski (Uniwersytet Warszawski) – Międzynarodowe prawo karne jako podstawa karania zbrodniarzy sowieckich. Sprawa Wasyla Kononowa przed sądami łotewskimi i Trybunałem Strasburskim
  • dr hab. Oxana Petrowskaja (Rosyjski Instytut Badań Strategicznych, Rosja) – Narodowa polityka Stalina w latach drugiej wojny światowej w historiografii Rosji i Białorusi XX stulecia
  • dyskusja

3 października 2014 r.

9.00–10.30 – Kontekst polski

Prowadzący – dr Robert Spałek

  • Barbara Padło (Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych/Uniwersytet Warszawski) – Odpowiedzialność sędziów stalinowskich za zbrodnie popełnione w przeszłości
  • dr hab. Joanna Wojdon (Uniwersytet Wrocławski) / dr Marcin Dyś (Uniwersytet Wrocławski) – Rozliczenie z Józefem Stalinem i jego polityką w polskich podręcznikach szkolnych do nauczania historii
  • dr Tomasz Łabuszewski (Instytut Pamięci Narodowej) – Rozliczenia ze zbrodniami stalinowskimi w Polsce. Fakty i mity
  • dyskusja

10.30–10.50przerwa kawowa

10.50–13.00 – Kontekst bloku wschodniego

Prowadzący – dr Patryk Pleskot

  • prof. Bernd Schaefer (Woodrow Wilson International Center, USA) – Zjednoczone Niemcy i zbrodnie komunistyczne
  • dr Ihar Melnikau (redaktor portalu „Prawda Historyczna”, Białoruś) – Współczesna oficjalna białoruska historiografia wobec historii „zjednoczenia” Białorusi Zachodniej z ZSRR we wrześniu 1939 r.
  • dr Csilla Kiss (University of Western Hungary) – Rozliczanie stalinizmu. Polityka, historia i pamięć na Węgrzech
  • dr Teon Dzingo (Institute of National History, Macedonia) – Goli Otok – Wyspa Śmierci
  • Bedrudin Brljavac (University of Sarajevo, Bośnia i Hercegowina) – Dyktatura w czasach Tito w Jugosławii. Poczucie tożsamości narodowej
  • dyskusja

13.00–14.00 – przerwa na lunch

„Peryferie” totalitaryzmu

14.00–15.00 – Japońskie zbrodnie wojenne

Prowadzący – dr Tadeusz Ruzikowski

  • dr Katarzyna Starecka (Uniwersytet Warszawski) – Japonia wobec wyroku Trybunału Tokijskiego
  • dr Łukasz Stach (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) – Zbrodnia bez kary? Japońskie zbrodnie wojenne – przebieg, rozliczenie oraz wpływ na współczesne relacje Kraju Kwitnącej Wiśni z państwami Azji i Pacyfiku
  • dyskusja

15.00–16.00 – Włoski faszyzm wojenny

Prowadzący – dr Tadeusz Ruzikowski

  • dr Krzysztof Strzałka (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) – Czy faszyści powinni być ukarani? Problem winy i rozliczenia z faszyzmem w powojennej sytuacji politycznej Włoch
  • Giuseppe Perri (Ministerstwo Edukacji, Włochy) – Internowania zagranicznych Żydów w faszystowskich Włoszech w czasie drugiej wojny światowej
  • dyskusja

16.00–16.20 – przerwa kawowa

16.20–17.20 – Rozliczenia z kolaboracją na Zachodzie

Prowadzący – dr Patryk Pleskot

  • Katarzyna Nuckowska-Cherek (Instytut Pamięci Narodowej) – Kierunki polityki Norwegii wobec powojennych Niemiec 1945–1955
  • prof. Jerzy Eisler (Instytut Pamięci Narodowej) – Państwo Vichy
  • dyskusja

17.20–18.20 – Neutralność niedokończona?

Prowadzący – dr Patryk Pleskot

  • dr hab. Paweł Jaworski (Uniwersytet Wrocławski) – Szwedzkie rozliczenia ze strategią neutralności z okresu drugiej wojny światowej
  • dr Paweł Duber (Polska) – Szwajcaria w okresie drugiej wojny światowej w świetle publikacji Niezależnej Komisji Ekspertów (tzw. Raport Bergier)
  • dyskusja

18.20–18.30 – konkluzje i zakończenie konferencji

 

 

(244)

Chcesz podzielić się z Czytelnikami portalu swoim tekstem? Wyślij go nam lub dowiedz się, jak założyć bloga na stronie.
Kontakt: niezlomni.com(at)gmail.com. W sierpniu czytało nas blisko milion osób!
Dołącz, porozmawiaj, wyraź swoją opinię. Grupa sympatyków strony Niezlomni.com

Redakcja serwisu Niezłomni.com nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zawartych w komentarzach użytkowników. Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Jednocześnie informujemy, że komentarze wulgarne oraz wyrażające groźby będą usuwane.
Ładowanie komentarzy Facebooka ...

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

*

Korzystając z formularza, zgadzam się z polityką prywatności portalu

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.